Phân tích bài thơ Tự tình 1 của Hồ Xuân Hương

Hướng dẫn

Đề bài: Phân tích bài thơ “Tự tình I” của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Top 2 bài văn hay nghiên cứu và phân tích Tự Tình 1sưu tầm và tuyển chọn qua các kì thi

Bài số 1​​​​​​​:

Thi sĩ Xuân Diệu vinh danh nữ sĩ Hồ Xuân Hương là “ Bà chúa thơ Nôm ”. Nữ sĩ để lại khoảng chừng 50 bài thơ Nôm theo thể thất ngôn tứ tuyệt hoặc thất ngôn bát cú Đường luật .
Chùm thơ “ Tự tình ” gồm có 3 bài ; đây là bài thứ nhất :
“ Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom …
… Tài tử văn nhân ai đố tá ?
Thân này đâu đã chịu già tom ! ”
Mở đầu bài thơ, hai câu đề gợi ra một khoảng trống bát ngát, u ám và đen tối từ bom thuyền ở nơi dòng sông đến khắp mọi chòm xóm, thôn làng. Người phụ nữ thao thức suốt những canh dài. Tiếng gà gáy “ văng vẳng ” trên bom thuyền từ xa đưa tới. Đêm dài chuyển canh, mịt mùng yên lặng mới nghe thấy tiếng gà gáy “ văng vẳng ” như vậy. Nghệ thuật lấy động ( tiếng gà gáy ) để diễn đạt cái yên bình vắng vẻ của đêm dài nơi làng quê đã góp thêm phần làm điển hình nổi bật tâm trạng “ oán hận ” của người phụ nữ thao thức suốt những canh trường. Nàng ngồi dậy, lắng tai nghe tiếng gà gáy sang canh, rồi “ trông ra ” màn đêm mịt mùng. Màn đêm như bủa vây người phụ nữ trong nỗi buồn đơn độc, oán hận :
“ Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom ,
Oán hận trông xa khắp mọi chèm “ .
Hai câu 3, 4 trong phần thực, tác giả tạo ra hai hình ảnh “ mổ thảm ” và “ chuông sầu ” đối nhau, hô ứng nhau, cực tả nỗi đau khổ, sầu tủi của riêng mình đang sống trong cảnh ngộ quá lứa 15 thì, trắc trở trong tình duyên. Vần thơ đầy ám ảnh. Phủ định để chứng minh và khẳng định tiếng “ cốc ” của “ mổ thảm ”, tiếng “ om ” của “ chuông sầu ”. Nữ sĩ đã và đang trải qua những đêm dài thao thức và đơn độc, đau cho nỗi đau của đời mình đơn độc như “ mõ thảm ”, chẳng ai khua “ mà cũng cốc ” ; tủi cho nỗi tủi của riêng mình lẻ bóng chăn đơn như “ chuông sầu ” chẳng đánh “ cớ sao om ”. Nỗi oán hận, đau buồn sầu tủi như thấm vào đáy dạ, tê tái xót xa, như đang toả rộng trong khoảng trống “ khắp mọi chòm ”, như lê dài theo thời hạn của những đêm dài. “ Om ” là tiếng tượng thanh, tiếng chuông sầu, cũng là gợi tả nỗi thảm sầu tê tái, đau đớn đến cực độ. Câu hỏi tu từ đã làm cho giọng thơ thảm thiết, xoáy sâu vào lòng người như một lời than, như một tiếng thở dài tự thương mình trong nỗi buồn ngao ngán :
“ Mớ thảm không khua mà cũng cốc y ,
Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om ? ”

Có biết thời con gái, Hồ Xuân Hương đã có những vần thơ tươi xinh, phơi phới như “Thân em vừa trắng lại vừa tròn” (Bánh trôi nước), “Hai hàng chân ngọc duỗi song song” (Đánh đu),… ta mới thấy hết nỗi thảm sầu về bi kịch cô đơn của nữ sĩ được diễn tả tê tái trong hai câu trong phần thực này.

Lời than tự tình trong đơn độc được khơi sâu trong phần luận, để mà “ rầu rĩ ’ thêm, giận hờn thêm cho duyên phận hẩm hiu :
“ Trước nghe ” so với “ sau giận ”, “ tiếng ” hô ứng với “ duyên ” ; “ rầu rĩ ” là tâm trạng so với “ mõm mòm ” là trạng thái. “ Trước nghe nhưng tiếng .. ”, là những tiếng gì ? — Tiếng của miệng trần gian ? Hay tiếng gà văng vẳng gáy, tiếng “ chuông sầu ”, tiếng “ mõ thảm ” đang “ cốc ”, đang “ om ” trong lòng mình ? Giữa canh khuya thao thức, càng nghe càng thêm “ rầu rĩ ”, buồn tủi. Giữa lúc tàn canh thao thức, càng nghe càng “ giận ”, càng hờn về tình duyên bẽ bàng. Tình duyên của mình được ví với trái cây, không còn “ má hây hây gió ” ( Xuân Diệu ) nữa mà đã chín “ mõm mòm ”, nghĩa là quá chín, đã nẫu đi ! Duyên “ mõm mòm ” là duyên phận hẩm hiu, quá lứa lỡ thì ! Trong câu thơ như có nhiều lệ, nhiều tiếng thở dài, vừa than thân trách phận, vừa buồn tủi về con đường tình duyên. Tiếng thơ tự tình của Hồ Xuân Hương là lời than tự thương mình, đồng thời thương cho những người đàn bà cùng cảnh ngộ đã luống tuổi mà vẫn cô đơn lẻ bóng : “ Giật mình mình lại thương mình xót xa ” ( Truyện Kiều ) .

Xem thêm :  Nghị luận văn học : Anh ( chị ) cảm nhận được những điều gì từ bài thơ “ Thương vợ ” của Tú Xương

Phần kết Open một tứ thơ rất lạ. Như một sự thách đố với số phận, với duyên số. Nữ sĩ vẫn “ bướng bỉnh ” trước thảm kịch đơn độc của mình khi “ duyên để mõm mòm ” rồi :
“ Tài tử văn nhân ai đó tá ?
Thân này đâu đã chịu già tom ! ”
Vừa nghi vấn, vừa cảm thán, hai câu kết đầy nghịch lí. Nữ sĩ như vẫn còn tin vào kĩ năng của mình hoàn toàn có thể làm xoay chuyển được duyên phận, vẫn hy vọng tìm được bạn đời trăm năm trong đám tài tử văn nhân. Câu 6 nữ sĩ viết : “ Sau giận vì duyên để mõm mòm ”, câu 8 bà lại viết : “ Thân này đâu đã chịu già tom ! ”. “ Già tom ” nghĩa là rất già, già hẳn, khô quắt đi ! Đó là một cách “ nói cứng ” biểu lộ một thái độ “ bướng bỉnh ”, một bản lĩnh cứng cỏi trước ngang trái cuộc sống. Đọc chùm thơ “ Tự tình ” cũng như tìm hiểu và khám phá cuộc sống của nữ sĩ, về mặt tình duyên, ta thấy niềm hạnh phúc tình yêu chưa một lần mỉm cười với Xuân Hương. Bài thơ “ Cảm cựu kiêm trình cần chánh học sĩ Nguyễn Hầu ” ( Nhớ người cũ, viết gửi Cần chánh học sĩ Nguyễn Du – tước hầu ) như một bóng quang âm soi tỏ một “ mảnh tình riêng ” của “ Bà chúa thơ Nôm ”, giúp ta cảm nhận bài thơ “ Tự tình ” này :
“ Dặm khách muôn nghìn nỗi nhớ nhung ,
Mượn ai tới đấy gửi cho cùng .
Chữ tình chốc đã ba năm vẹn ,
Giấc mộng rồi ra nửa khắc không .
Xe ngựa trộm mừng duyên sinh động ,
Phấn son cùng tủi phận long đong .
Biết còn mảy chút sương sều mấy ,
Lâu nguyệt năm canh chiếc bóng chong ” .
Bài thơ “ Tự tình ” gieo vần “ om ”, năm vần thơ, vần nào cũng hóc hiểm, tài tình : “ bom-chòm-om-mòm-tom ”. Những vần thơ hóc hiểm ấy, một mặt biểu lộ bút pháp điêu luyện, mặt khác đã tạo nên nhạc điệu, âm điệu như thắt, như nén lại cái “ oán ”, cái “ hận ”, cái “ ngang bướng ” của một tâm trạng – một đậm cá tính rất Xuân Hương. Duyên số và niềm hạnh phúc tình yêu của người phụ nữ là nội dung đầy ám ảnh so với mỗi tất cả chúng ta khi đọc bài thơ “ Tự tình ” này của Xuân Hương. “ Tự tình ” là tiếng than thân trách phận cho nỗi buồn đơn độc, về thảm kịch tình yêu, là niềm khao khát niềm hạnh phúc của người phụ nữ. Vì lẽ đó, “ Tự tình ” mang giá trị nhân bản thâm thúy .

Bài số 2​​​​​​​:

Thật không hề sai một chút ít nào khi sĩ Xuân Diệu đã vinh danh nữ sĩ Hồ Xuân Hương chính là “ Bà chúa thơ Nôm ”. Và trong những sáng tác “ nhớ mặt đặt tên ” của nữ sĩ thì thật sự cũng có rất nhiều sáng tác như “ Bánh trôi nước ” và bộ trong ba bài thơ “ Tự tình ” rực rỡ của Hồ Xuân Hương. Hình như bài thơ tiên phong trong chùm bài thơ “ Tự tình ” cũng như đã có được cho mình một dấu ấn riêng trong lòng fan hâm mộ. Mở đầu với những câu thơ như :

Xem thêm :  Làm rõ tâm trạng nhân vật trữ tình trong bài Đây thôn Vĩ Dạ

“ Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom …
… Tài tử văn nhân ai đố tá ?
Thân này đâu đã chịu già tom ! ”
Dễ dàng hoàn toàn có thể nhận thấy được cũng chính với hai câu đề gợi ra một khoảng trống bát ngát, đồng thời đây cũng như đã mở ra được một khoảng trống như cũng thật là u ám và sầm uất. Dễ nhận thấy được rằng, cũng chính từ bom thuyền ở nơi dòng sông đến khắp mọi chòm xóm, cho đến thôn làng. Ta có vẻ như cũng hoàn toàn có thể thấy được chính những người phụ nữ thao thức suốt những canh dài. Thế rồi ta như cũng đã thấy được có những tiếng gà gáy “ văng vẳng ” trên bom thuyền từ xa đưa tới. Thế rồi ta như thấy được trong những đêm dài chuyển canh, mịt mùng tĩnh mịch mới nghe thấy tiếng gà gáy lại như cũng thật “ văng vẳng ” như vậy. Hồ Xuân Hương thật tài tình khi cũng đã sử dụng thành công xuất sắc những thẩm mỹ và nghệ thuật lấy động ( tiếng gà gáy ). Ta có vẻ như cũng sẽ để diễn đạt cái yên bình vắng vẻ của đêm dài nơi làng quê có vẻ như cũng đã góp thêm phần làm điển hình nổi bật tâm trạng “ oán hận ” chính cho thân phận của người phụ nữ cứ trằn trọc và như thao thức suốt những canh trường. Người phụ nữ này có vẻ như cũng đã ngồi dậy, đồng thời cũng như lại lắng tai nghe tiếng gà gáy sang canh. Ta có vẻ như cũng đã thấy được rằng, thế rồi “ trông ra ” màn đêm mịt mùng. Có thể nhận thấy được chính màn đêm như bủa vây người phụ nữ trong nỗi buồn đơn độc, oán hận biết bao nhiêu :
“ Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom ,
Oán hận trông xa khắp mọi chèm “ .
Đặc biệt, ta như thấy được chính trong hai câu 3, 4 trong phần thực, tác giả tạo ra hai hình ảnh “ mổ thảm ” và đó cũng có cả “ chuông sầu ” đối nhau. Người đọc có vẻ như cũng sẽ thấy được những sự hô ứng nhau, thế rồi ta có vẻ như cũng đã thấy được những nỗi cực tả nỗi đau khổ, và như cũng thật là sầu tủi của riêng mình đang sống trong cảnh ngộ quá lứa 15 thì. Thực sự người con gái này như cũng đã gặp những trắc trở trong tình duyên. Ta như thấy được đó cũng như cũng đã chất chứa biết bao nhiêu những vần thơ đầy ám ảnh. Nữ sĩ nư thật tài tình khi luôn luôn phủ định để chứng minh và khẳng định đó chính là những tiếng “ cốc ” của “ mổ thảm ”, tiếng “ om ” của “ chuông sầu ”. Nhân vật trữ tình như cũng đã thao thức biết bao đêm trường và luôn luôn buồn tủi cho số phận của mình như cũng thật là đơn độc biết bao nhiêu. Thế rồi trong sự đơn độc đó như được làm điển hình nổi bật lên đó chính là những tiếng “ mõ thảm ” kia chẳng ai khua cả mà cũng cốc. Thực sự toàn bộ những điều này có vẻ như cũng đã nói lên những hồi chuông như cũng thật là xót xa biết bao nhiêu. Đặc biệt nó như cắt cứa, như cũng xoáy sâu thêm vào lòng người như chính nỗi buồn tê tái đến ngao ngán .
“ Mớ thảm không khua mà cũng cốc y ,
Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om ? ”
Ai đã yêu quý thơ Hồ Xuân Hương thì cũng đã được đọc những những vần thơ tươi xinh, phơi phới biết bao nhiêu khi thời con gái đó chính là “ Thân em vừa trắng lại vừa tròn ” ( Bánh trôi nước ). Thế rồi có những câu thơ đầy hình ảnh đẹp, căng tràn nhựa sống như “ Hai hàng chân ngọc duỗi song song ” ( Đánh đu ), … và chính những điều này ta có vẻ như cũng đã mới thấy hết nỗi thảm sầu về thảm kịch đơn độc của nữ sĩ có vẻ như cũng đã được miêu tả tê tái trong hai câu trong phần thực này .

Xem thêm :  Nghị luận xã hội về tiền tài và niềm hạnh phúc – Văn mẫu lớp 11

Thực sự ta như thấy được chính những lời than tự tình trong đơn độc được khơi sâu trong phần luận, hay ở phần để mà “ rầu rĩ ’ thêm, giận hờn thêm cho duyên phận hẩm hiu biết bao nhiêu .
Những câu “ Trước nghe ” so với “ sau giận ”, “ tiếng ” cũng đã thật là khôn khéo hô ứng với “ duyên ”. Thế rồi không chỉ dừng lại ở đó ta như thấy được chính sự “ rầu rĩ ” là tâm trạng so với “ mõm mòm ” là trạng thái. Và vẫn còn đó ta có vẻ như cũng đã nghe thấy được những câu như “ Trước nghe nhưng tiếng .. ” có vẻ như cũng đã là những tiếng gì ? — Tiếng của miệng trần gian ? Hay cũng hoàn toàn có thể tiếng gà văng vẳng gáy, thế rồi ta như thấy được lại có những tiếng “ chuông sầu ”, tiếng “ mõ thảm ” đang “ cốc ”. Tất cả có vẻ như cũng đang “ om ” trong lòng mình ? Thế rồi giờ đây ta như thấy được chính giữa canh khuya thao thức, càng nghe càng thêm “ rầu rĩ ”, buồn tủi. Đặc biệt hơn ta như thấy được những lúc tàn canh thao thức, càng nghe càng “ giận ”, và đồng thời ta như thấy được rằng khi tất cả chúng ta có vẻ như lại càng cảm thấy được tâm trạng trữ tình cứ càng hờn về tình duyên bẽ bàng. Trong câu thơ như chất chứa những giọt lệ và ta có vẻ như cũng thấy được ở đó luôn luôn là một trái tim luôn luôn khao khát yêu .
Độc giả hoàn toàn có thể thấy được rằng, chính với những kết Open một tứ thơ rất lạ. Điều này có vẻ như cũng chính là một sự thách đố với số phận, với duyên số. Thế rồi ta như thấy được nữ sĩ có vẻ như vẫn cứ “ bướng bỉnh ” trước thảm kịch đơn độc của mình khi “ duyên để mõm mòm ” rồi bật ra những câu thơ như thật tếu táo và cũng đầy thử thách :
“ Tài tử văn nhân ai đó tá ?
Thân này đâu đã chịu già tom ! ”
Với những vần thơ như đầy sự nghi vấn đồng thời nó có vẻ như cũng đầy sự cảm thán biết bao nhiêu nghịch lý trong này. Thực sự thì nữ thi sĩ có vẻ như cũng vẫn còn như đang tin vào kĩ năng của chính bản thân mình và tin vào việc bà cũng hoàn toàn có thể làm xoay chuyển được duyên phận .
Quả thực ta như thấy được chính bài thơ “ Tự tình ” khi đã được gieo vần “ om ”, năm vần thơ của nữ sĩ người đọc cũng hoàn toàn có thể thấy được rằng, chính những vần thơ nào mà nữ sĩ viết ra có vẻ như đều mang được những sự đầy hóc hiểm bằng chính những bút pháp thật điêu luyện xong cũng chất chứa biết bao những nỗi niềm. “ Tự tình ” chính là nỗi khao khát làm thế nào để hoàn toàn có thể nói lên được những tiếng than thân trách phận về những thảm kịch của sự đơn độc nên đã nhận được sự đồng điệu của tổng thể mọi người đặc biệt quan trọng là so với người phụ nữ cùng thực trạng. “ Tự tình ” như một bài thơ thủ thỉ tâm tình về chính thân phận hẩm hiu của những người phụ nữ với nhau .

Theo Bailamvan.edu.vn

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Thông tin cần biết