nội dung

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

A. Phương pháp giải

Học sinh cần nắm được các công thức tính quãng đường, vận tốc, thời hạn

1. Các công thức cần nhớ

– Thời gian đi = quãng đường : vận tốc = giờ đến – giờ khởi hành – giờ nghỉ (nếu có).

– Giờ khởi hành = giờ đến nơi – thời hạn đi – giờ nghỉ ( nếu có ) .
– Giờ đến nơi = giờ khởi hành + thời hạn đi + thời hạn nghỉ ( nếu có ) .
– Vận tốc = quãng đường : thời hạn ( v = s : t )
– Quãng đường = vận tốc × thời hạn ( s = v. t )

Quảng cáo

2. Vận tốc trung bình

– Vận tốc trung bình chỉ là một đại lượng mang tính quy ước, tất cả chúng ta tự đặt ra để dễ nghiên cứu và điều tra về một hoạt động. Trên cả quãng đường, vật hoàn toàn có thể không khi nào hoạt động với vận tốc bằng vận tốc trung bình .
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Một vật hoạt động không đều ( vận tốc đổi khác ) thì vận tốc trung bình được xác lập bằng tỷ số giữa tổng độ dài quãng đường và tổng thời hạn
Vtrung bình = Tổng quãng đường : tổng thời hạn

3. Phương pháp giải

Dạng 1 :

– Có thể tính được cả S và t .
– Cách làm : tính S và t ⇒ v = S / t .

Dạng 2 :

– Cho biết vận tốc trên từng phần quãng đường .
– Cách làm : Gọi S là độ dài cả quãng đường .
+ Tính tổng thời hạn theo vận tốc trung bình và S
+ Tính tổng thời hạn theo các vận tốc thành phần và S .
– Thời gian trong 2 cách tính bằng nhau nên ta có liên hệ giữa vận tốc trung bình với các vận tốc thành phần .

Quảng cáo

Dạng 3 :

– Cho biết vận tốc trong từng khoảng chừng thời hạn .
– Cách làm : Gọi t là tổng thời hạn hoạt động hết quãng đường .
+ Tính tổng quãng đường theo vận tốc trung bình và t .
+ Tính tổng quãng đường theo vận tốc thành phần và t .
– Quãng đường trong 2 cách tính bằng nhau nên ta có liên hệ giữa vận tốc trung bình và các vận tốc thành phần .

B. Ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Một người đi cơ quan về nhà mình, khoảng cách từ cơ quan đến nhà là 12km. Ban đầu người này đi đều với vận tốc 30km/h. Sau đó, vì đường khó đi nên vận tốc của xe thay đổi liên tục, lúc thì 24km/h, lúc thì 25km/h….Khi về gần đến nhà vận tốc của người đó giảm chỉ còn 10km/h. Vì vậy, tổng thời gian người đó đã đi là 45 phút. Vận tốc trung bình của xe trên quãng đường là:

A. 24 km / h B. 20,5 km / h
C. 16 km / h D. 15 km / h

Lời giải:

Đáp án C

– Đổi : 45 phút = 0,75 giờ
– Vận tốc trung bình của người đó trên quãng đường là :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Quảng cáo

Ví dụ 2: Một xe ô tô chuyển động từ A về B sau đó lại di chuyển từ B đến A. Ban đầu khi đi từ A về B vận tốc của xe là v1 = 40km/h, khi đi từ B đến A vận tốc của xe là v2 = 60km/h. Vận tốc trung bình của xe trên cả lộ trình là:

A. 48 km / h B. 49 km / h
C. 50 km / h D. 51 km / h

Lời giải:

Đáp án A

– Gọi S là độ dài quãng đường AB ⇒ Tổng đoạn đường xe hơi đã đi là 2. S
– Gọi v là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB, t là tổng thời hạn xe hơi đã đi trong cả quy trình .

– Thời gian đi từ A về B là: Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Mặt khác, theo bài ra ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Từ ( 1 ) và ( 2 ) ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Ví dụ 3: Một xe tải chuyển động từ nhà máy sản xuất đến kho hàng. Nửa quãng đường đầu xe đi với vận tốc v1 = 26km/h, nửa quãng đường sau vận tốc của xe là v. Tính v biết vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là 30km/h.

Lời giải:

– Gọi S ( km ) là độ dài quãng đường từ nhà máy sản xuất đến kho hàng. Gọi t ( h ) là thời hạn xe đi từ xí nghiệp sản xuất đến kho hàng .

– Thời gian đi từ A về B là: Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Mặt khác, theo bài ra ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Từ ( 1 ) và ( 2 ) ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Đs: 35,5km/h

C. Bài tập vận dụng

Câu 1: Trường THCS Lê Quý Đôn đi ô tô từ Nam Định đến một xã miền núi để làm từ thiện. Trong 1 giờ đầu tiên ô tô đi với vận tốc 50km/h. Trong 2 giờ tiếp theo ô tô đi vận tốc với 40km/h. 3 giờ cuối ô tô đi với vận tốc 20km/h. Vận tốc trung bình của ô tô trên cả đoạn đường là:

A. 31,7 km / h B. 32,3 km / h
C. 31,4 km / h D. 32,1 km / h
Hiển thị đáp án

Đáp án A

– Tổng thời hạn xe hơi đã đi là :
1 + 2 + 3 = 6 ( giờ )
– Trong 1 giờ tiên phong xe hơi đi được :
1.50 = 50 ( km )
– Trong 2 giờ tiếp theo xe hơi đi được :
2.40 = 80 ( km )
– 3 giờ cuối xe hơi đi được :
3.20 = 60 ( km )
– Tổng quãng đường xe hơi đã đi là :
50 + 80 + 60 = 190 ( km )
– Vận tốc trung bình của xe hơi trên cả đoạn đường là :
190 : 6 = 31,7 ( km / h )

Câu 2: Một xe khách đi từ bến xe lên thành phố. Nửa thời gian đầu vận tốc của xe là v1 = 60km/h, nửa thời gian sau vận tốc của xe là v2 = 40km/h. Vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là:

A. 51,3 km / h B. 50 km / h
C. 49,7 km / h D. 49 km / h
Hiển thị đáp án

Đáp án B

– Gọi t là tổng thời hạn xe hoạt động từ bến xe đến thành phố, v là vận tốc trung bình của xe, S là chiều dài đoạn đường từ bến xe đến thành phố .
– Độ dài quãng đường xe đã đi là : S = v. t ( 1 )
– Theo bài ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Từ ( 1 ) và ( 2 ) :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Câu 3: Cho một xe ô tô chạy trên một quãng đường trong 5 giờ. Biết 2 giờ đầu xe chạy với tốc độ trung bình 50km/h và 3 giờ sau xe chạy với tốc độ trung bình 40km/h. Vận tốc trung bình của xe trong suốt thời gian chuyển động là:

A. 45 km / h B. 44 km / h
C. 43 km / h D. 42 km / h
Hiển thị đáp án

Đáp án B

– Mà quãng đường xe hơi đi trong 2 giờ đầu là :
2.50 = 100 ( km )

– Quãng đường ô tô đi trong 3 giờ sau là:

3.40 = 120 ( km )
– Vận tốc trung bình của xe trong suốt thời hạn hoạt động là :
( 100 + 120 ) : ( 2 + 3 ) = 44 ( km / h )

Câu 4: Một xe máy đi từ A về B. Vận tốc của xe trong quãng đường AC là v1 = 40km/h, trong quãng đường CD là v2 = 60km/h và vận tốc trên quãng đường DB là v3 = 30km/h. Biết AC = CD = DB. Vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là:

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
A. 50 km / h B. 43,3 km / h
C. 40 km / h D. 38,5 km / h
Hiển thị đáp án

Đáp án C

– Gọi S là độ dài quãng đường AB, gọi v là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB .

– Thời gian đi từ A về B là: Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Mặt khác, theo bài ra ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Từ ( 1 ) và ( 2 ) ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Câu 5: Một chiếc ca nô đi từ A về B. Vận tốc của ca nô trong 1/3 quãng đường đầu là v1 = 20km/h, trong 1/3 quãng đường tiếp theo là v2 = 25km/h và vận tốc trên quãng đường còn lại là v3. Tính v3 biết vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là v = 22km/h.

A. 22 km / h B. 21 km / h
C. 22,3 km / h D. 21,6 km / h
Hiển thị đáp án
Đáp án D
– Gọi S là độ dài quãng đường AB, gọi v là vận tốc trung bình của ca nô trên cả quãng đường AB .
– Thời gian đi từ A về B là :

– Mặt khác, theo bài ra ta có: Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Từ ( 1 ) và ( 2 ) ta có :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Câu 6: Đoàn tàu hỏa bắc nam đi từ ga Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh. Chặng đầu đoàn tàu đi mất 1/3 tổng thời gian với vận tốc v1 = 45km/h. Chặng giữa xe đi mất 1/2 tổng thời gian với vận tốc v2 = 60km/h. Chặng còn lại xe chuyển động với vận tốc v3 = 48km/h. Tính vận tốc của xe trên cả quãng đường?

Hiển thị đáp án
– Gọi t ( h ) là tổng thời hạn đoàn tàu hoạt động từ ga TP. Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh, v là vận tốc trung bình của đoàn tàu trên cả đoạn đường .
– Thời gian xe đi hết chặng cuối là :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
– Độ dài quãng đường từ ga Thành Phố Hà Nội vào thành phố Hồ Chí Minh là :
S = v. t ( 1 )
– Theo bài ta có :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Từ ( 1 ) và ( 2 ) :
Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Đáp số: 53km/h

Câu 7: Một chiếc thuyền cao tốc đi từ bến A đến bến B. Trong 2/3 thời gian đầu vận tốc của thuyền là v1 = 45km/h, thời gian còn lại thuyền chuyển động với vận tốc v2 bằng bao nhiêu để vận tốc trung bình của nó trên cả quãng đường AB là v = 48km/h?

Hiển thị đáp án
– Gọi t ( giờ ) là tổng thời hạn thuyền đi từ bến A đến B, v ( km / h ) là vận tốc trung bình của thuyền khi đi từ A đến B .
– Khoảng cách giữa hai bến A, B là :
S = v. t = 48 t ( 1 )
– Theo bài ta có :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Đáp số: 54km/h

Câu 8: Một người đi xe máy xuất phát từ A để đi đến B. Trong 3/4 quãng đường đầu, xe chuyển động với vận tốc 36km/h. Quãng đường còn lại xe chuyển động trong thời gian 12 phút với vận tốc 24km/h. Tính vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB?

Hiển thị đáp án
– Đổi 12 phút = 0,2 giờ
– Độ dài quãng đường sau là :
S2 = t2. v2 = 24. 0,2 = 4,8 ( km )
– Độ dài quãng đường đầu là :
S1 = 3S2 = 3.4,8 = 14,4 ( km )
– Tổng độ dài quãng đường AB là
S = S1 + S2 = 14,4 + 4,8 = 19,2 ( km )
– Thời gian đi hết quãng đường đầu là :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

⇒ Tổng thời hạn đi hết quãng đường AB là :
t = t1 + t2 = 0,2 + 0,4 = 0,6 ( giờ )
– Vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường là :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Đáp số: 32km/h

Câu 9: Một cậu bé dắt chó đi dạo về nhà, khi còn cách nhà 10 mét, con chó chạy về nhà với vận tốc 5m/s.Vừa đến nhà nó lại chạy ngay lại với vận tốc 3m/s. Tính vận tốc trung bình của chú chó trong quãng đường đi được kể từ lúc chạy về nhà đến lúc gặp lại cậu bé, biết cậu bé đi đều với vận tốc 1m/s.

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
Hiển thị đáp án
– Thời gian chú chó về đến nhà là :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Trong thời hạn đó cậu bé đi được : 1.2 = 2 ( m ) .
⇒ Khoảng cách từ cậu bé đến nhà lúc đó là :
S2 = 10 – 2 = 8 ( m )
– Thời gian chú chó chạy từ nhà tới lúc gặp lại cậu bé là :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Chú chó đã quay lại một đoạn là :
S3 = v2. t2 = 3.2 = 6 ( m )
– Tổng thời hạn t = 4 s, tổng quãng đường là S = 10 + 6 = 16 ( m )
– Vận tốc trung bình của chú chó trong cả quy trình là :
v = .. ( m / s )

Đáp số: 4m/s

Câu 10: Hai xe cùng xuất phát từ A để về B. Xe thứ nhất đi nửa quãng đường đầu với vận tốc v1, nửa quãng đường còn lại vận tốc của xe là v2. Xe thứ hai đi trong nửa thời gian đầu với vận tốc v1 nửa thời gian còn lại với vận tốc v2. Xe nào về đến B trước? Tại sao?

Hiển thị đáp án
– Gọi S là độ dài quãng đường AB. Vtb1, Vtb2 là vận tốc trung bình của xe trên cả quãng đường AB. T1 ; T2 là tổng thời hạn xe hoạt động từ A về B
– Xét xe thứ nhất :
+ Thời gian đi từ A về B là :

Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

+ Mặt khác, theo bài ra ta có :

    Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

+ Từ ( 1 ) và ( 2 ) ta có :

    Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Xét xe thứ hai :
+ Độ dài quãng đường AB là :

   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

+ Theo bài ta có :

   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay
   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

– Từ ( * ) và ( * * ) ta có :

   Cách tính Vận tốc trung bình cực hay

Vậy vận tốc trung bình của người thứ hai lớn hơn người thứ nhất, nên người thứ hai sẽ về đích trước.

Xem thêm các dạng bài tập Vật Lí lớp 8 cực hay, có giải thuật chi tiết cụ thể khác :
Xem thêm các loạt bài Để học tốt môn Vật Lí 8 hay khác :

Giới thiệu kênh Youtube VietJack

Ngân hàng trắc nghiệm lớp 8 tại khoahoc.vietjack.com

Đã có app VietJack trên điện thoại thông minh, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi trực tuyến, Bài giảng …. không tính tiền. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS .

Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k8: fb.com/groups/hoctap2k8/

Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:

Theo dõi chúng tôi không lấy phí trên mạng xã hội facebook và youtube :

Loạt bài Lý thuyết – Bài tập Vật Lý 8 có đáp án của chúng tôi được biên soạn bám sát nội dung chương trình Vật Lý lớp 8.

Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *