Mùa hè sôi động, sinh động qua đi nhường chỗ cho mùa thu êm ả dịu dàng, nhẹ nhàng. Thu đến với lá vàng rơi, với hương ổi ngọt ngào mang đến cho người ta cảm xúc dễ chịu và thoải mái. Có lẽ thế cho nên mà cái êm ả dịu dàng của mùa thu cũng đi vào trong thơ ca. Đó là “ Tiếng thu ” của Lưu Trọng Lư với con nai vàng ngơ ngác đạp trên lá vàng khô, đó là “ Đây mùa thu tới ” của Xuân Diệu với áo mơ phai dệt lá vàng … Đặc biệt là “ Sang thu ” của Hữu Thỉnh với bức tranh nơi làng quê cùng những triết lí thâm thúy về mùa thu của đời người. Bài văn mẫu dưới đây sẽ hướng dẫn những bạn làm bài văn cảm nhận bài thơ “ Sang thu ” hay và ấn tượng nhất. Chú ý rằng khi làm bài những bạn cần chú trọng vào những hình ảnh độc lạ, mới lạ mà tác giả sử dụng từ đó thấy được phong thái riêng của nhà thơ, sau bức tranh vạn vật thiên nhiên ta cần đi sâu vào những triết lí thâm thúy mà nhà thơ gửi gắm. Chúc những bạn thành công xuất sắc !

BÀI VĂN 1 CẢM NHẬN BÀI THƠ SANG THU – HỮU THỈNH

Trong bốn mùa của thiên nhiên vũ trụ, có lẽ mùa Thu làm cho con người bâng khuâng hoài cảm nhiều nhất, là nguồn cảm hứng bất tận cho người nghệ sĩ. Chả thế mà từ ngàn xưa  đến nay đã có biết bao nhiêu vần thơ điệu nhạc  về mùa Thu  “ Thu hứng “ (Đỗ Phủ) “ Đây mùa thu tới”(Xuân Diệu ) , “ Tiếng thu “ (Lưu Trọng Lư),trong đó “ Sang thu “ của Hữu Thỉnh cũng là một bức tranh giao mùa  được vẽ nên từ những màu sắc, chất liệu độc đáo của đất trời.

Bài thơ được gợi nguồn cảm hứng từ khoảng thời gian ngắn giao mùa từ hạ sang thu. Vào năm 1977, ông tham gia trại viết văn quân đội ở một làng ngoại ô Thành Phố Hà Nội. Trong cái mơ hồ phảng phất gió thu, nhà thơ đã trèo lên cây ổi chín vàng trong cả một vườn ổi bạt ngànvà cũng từ ấy, bài thơ được sinh ra .
Bài thơ mở ra là những cảm nhận rất là tinh xảo của một tâm hồn thi sĩ trước vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên làng quê và những tín hiệu giao mùa xinh xắn. Nếu như Nguyễn Khuyến chọn khung trời xanh ngắt để vẽ bức tranh thu, Xuân Diệu cảm nhận thu bằng những rặng liễu vắng ngắt thì Hữu Thỉnh lại nhận ra thu sang bằng hương ổi :

• “ Bỗng nhận ra hương ổi
• Phả vào trong gió se”

Hương ổi đang độ chín mọng, căng tròn trên cây tích hợp với “ phả “ cùng với “ gió se “ – một tín hiệu thu rất quen thuộc mang tính quy phạm, đó không phải là cơn gió thoáng mát mùa hè mà nó mang cái hơi se lạnh, khoan khoái đầu mùa để rồi lan tỏa khắp đường thôn ngõ xóm, phả vào đất trời, phả vào lòng người. Một tín hiệu khác mà phải thật tinh xảo mới hoàn toàn có thể nhận ra đó là sương thu “ chùng chình “. Sương thu đang giăng mắc nhẹ nhàng, hoạt động chầm chậm nhưng dưới con mắt của Hữu Thỉnh, sương thư đã đang chùng chình qua ngõ nhưng vẫn cố ý dừng lại, chần chừ và có vẻ như, đó còn là cái chần chừ của lòng người. Vẻ đẹp của bức tranh thu lúc giao mùa đã cho ta thấy một hồn thơ, cách cảm nhận tinh xảo của tác giả. Dường như, Hữu Thỉnh đã lan rộng ra hết những giác quan : xúc giác, thị giác, khứu giác để cảm nhận và còn cả trí tưởng tượng nhiều mẫu mã qua từ “ bỗng “ được sử dụng rất khéo và để rồi khiến ông chìm đắm vào vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên rồi phải thốt lên ngỡ ngàng “ Hình như thu đã về “ .
Khổ thơ tiếp theo, vẫn là sự cảm nhận của thi nhân trước bức tranh giao mùa tuy nhiên, giờ đâykhông gian trước mặt nhà thơ như được lan rộng ra ra :

• “Sông được lúc dềnh dàng
• Chim bắt đầu vội vã
• Có đám mây mùa hạ
• Vắt nửa mình sang thu”

Dòng sông không được miêu tả về sắc tố mà ở đây, nhà thơ nhấn mạnh vấn đề vào trạng thái của dòng sông. Cách sử dụng từ láy “ dềnh dàng “ góp thêm phần miêu tả dòng sông trôi đi thực chậm, có cái thanh thản trong lòng người. Câu thơ còn làm ta liên tưởng đến hình ảnh êm đềm của dòng sông Đà trong lời văn của Nguyễn Tuân : “ Dòng sông quãng này lững lờ như nhớ thương những hòn đá thác xa. Sông đã đi qua những trận mưa rào quay quồng của mùa hạ, giờ đây dòng sông được miêu tả “ được lúc dềnh dàng “. Hữu Thỉnh sử dụng từ “ được lúc “ hài hòa và hợp lý, tinh xảo cái khoảnh khăc thảnh thơi, được nghỉ ngơi, làm duyên của sông thu. Đối lập với cái “ dềnh dàng “ của sông thu đó là cánh chim “ vội vã ”. Có lẽ, những cánh chim đã cảm xúc được rõ nét nhất cái se se lạnh của chớm thu nên vội vã bay về phương Nam tránh rét, hoàn toàn có thể nói, đây là một phát hiện khá tinh xảo của Hữu Thỉnh. Nhưng có lẽ rằng, rực rỡ hơn cả vẫn là hình ảnh “ đám mây mùa hạ vắt nửa mình sang thu ”. Đám mây là hình ảnh quen thuộc với khung trời nhưng không nhấn mạnh vấn đề về sắc tố, hình khối, màgợirahìnhảnhlưngchừng, nửachớmthu, nửavãnhèđầylưuluyến, nấnnácủamâytrời … Cái mới thì còn ngần ngại, kinh ngạc, cái cũ thì chưa thể tan biến hết .

Xem thêm :  Đề 81 : Ước nguvện góp sức trong khổ 4 bài thơ “ Viếng lăng Bác ” của Viễn Phương và khổ 4,5 bài thơ “ Mùa xuân nho nhỏ ” của Thanh Hải – Phát triển kỹ năng và kiến thức làm bài văn tinh lọc 9

Nếu ở những khổ thơ trên, Hữu Thỉnh đã mang đến cho người đọc một bức tranh thu có sắc tố, có hương thơm, có cả khung trời dòng sông thì đến khổ thơ sau cuối, bức tranh thu sang lại chứa đầy những suy ngẫm, chiêm nghiệm .
Câu thơ vẫn Open mùa hạ “ nắng, mưa, sấm “ bởi đây mới là khoảnh khắc giao mùa chỉ có điều là những hiện tượng kỳ lạ tự nhiên đó không còn sống sót rõ ràng như mùa hạ mà chỉ là “ vẫn còn “, “ đã, “ vơi dần “. Lời thơ không dừng lại ở nghĩa tả thực mà chiều sâu tư tưởng ở đây là ở hình ảnh thơ đa nghĩa. Ý thơ mang tính ẩn dụ tượng trưng “ sấm cũng bớt giật mình “, “ hàng cây đứng tuổi ”. Sấm không còn giật mình, hàng cây cũng không còn giật mình trước âm thanh của tiếng sấm, gợi cho ta những chiêm nghiệm về cuộc sống, khi con người ta đã trải qua tuổi trẻ, non nớt sẽ bình tĩnh, vững vàng hơn trước những vang động không bình thường của ngoại cảnh. Chiêm nghiệm thâm thúy ấy đã mang lại cho bài thơ một chiều sâu triết lý, một nét mới trong xúc cảm về thơ thu của Hữu Thỉnh .
Thể thơ 5 chữ, giọng điệu nhẹ nhàng, cách ngắt nhịp linh động cùng cách sử dụng những hình ảnh đẹp, biểu cảm, giàu ý nghĩa, Hữu Thỉnh đã vẽ nên bức tranh sôi động ở thời gian giao mùa, đó là tác dụng của xúc cảm tinh xảo, tâm hồn nhạy cảm và tình yêu vạn vật thiên nhiên tha thiết của nhà thơ .

Mùa thu cũng là cảm hứng lãng mạn rất nhiều trong nghệ thuật thơ văn, nhiếp ảnh, âm nhạc, những tác phẩm tranh ảnh về mùa thu đặc biệt là mua thu Hà NỘi rất nhiều

BÀI VĂN MẪU SỐ 2 CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ “ SANG THU ” CỦA HỮU THỈNH

Hữu Thỉnh là nhà thơ tiêu biểu vượt trội trong nền thơ văn minh Việt nam. Ông là nhà thơ viết nhiều, viết hay về con người và đời sống ở nông thôn về mùa thu. Đặc biệt, bài thơ “ Sang thu ” là một trong những thi phẩm rực rỡ của Hữu Thỉnh. Bài thơ đã bộc lộ những cảm nhận tinh xảo của nhà thơ về những biến chuyển của vạn vật thiên nhiên nhẹ nhàng, rõ ràng từ cuối hạ sang đầu thu. “ Sang thu ” đã để lại nhiều ấn tượng thâm thúy trong lòng người đọc .
Nhà thơ viết bài thơ “ Sang thu ” vào năm 1977, khi quốc gia ta đã tự do thống nhất được hai năm, và được in trong tập “ Từ chiến hào đến thành phố ”. Đọc bài thơ “ Sang thu ”, người đọc sẽ thấy ấn tượng khi bài thơ được diễn đạt bằng lối thơ năm chữ, mỗi khổ đều đặt bốn câu thơ. Từ chỗ quan sát, miêu tả những hình ảnh vạn vật thiên nhiên, nhà thơ thể hiện những tâm lý, chiêm nghiệm thâm thúy về con người và cuộc sống .
Trước hết là cảm nhận tinh xảo của nhà thơ về sự chuyển mùa của vạn vật thiên nhiên từ cuối hạ sang đầu thu trong khoảng trống làng quê :

• “Bỗng nhận ra hương ổi
• Phả vào trong gió se
• Sương chùng chình qua ngõ
• Hình như thu đã về”

Hình như với nhà thơ Hữu Thỉnh, cảm nhận tinh xảo tiên phong của ông về sự chuyển mùa của vạn vật thiên nhiên là hương ổi, gió se. Từ “ bỗng ” mở đầu bài thơ đã gợi ra cảm xúc bất ngờ đột ngột, giật mình và cảm hứng quá bất ngờ của tác giả khi nhận ra những tín hiệu của phút giao mùa. Hữu Thỉnh đã lan rộng ra hết những giác quan để cảm nhận một loạt những hình ảnh vạn vật thiên nhiên : Đó là hương thơm của trái ổi chín, thứ hương của trái cây quen thuộc của làng quê Nước Ta, “ phả ” vào trong gió se, như sánh lại, phả thành luồng vào khoảng trống. Đó là “ gió se ”, làn gió heo may lành lạnh, mang hơi thở của mùa thu. Đó là làn “ sương chùng chình ”, một tín hiệu đặc trưng của mùa thu, làn sương mỏng dính, nhẹ, giăng mắc khắp khoảng trống. Nghệ thuật nhân hóa, khiến ta tưởng tượng sương như một con người có hoạt động chùng chình, chậm rãi như đang phân vân nửa đi nửa ở, như đang lưu luyến cái gì đó. Qua những cảm nhận tinh xảo, nhẹ nhàng ấy, khiến nhà thơ dè dặt phỏng đoán, “ hình như ” thu đã về. Một cảm hứng ngỡ ngàng, bâng khuâng, như không tin vào cảm nhận của mình rằng “ thu đã về ”. Đó là cảm xúc của một tâm hồn nhạy cảm trước vạn vật thiên nhiên của nhà thơ Hữu Thỉnh .

Xem thêm :  Kể một câu truyện về lòng tự trọng mà em đã được nghe được đọc

Sau những cảm nhận tiên phong về cảnh vật vạn vật thiên nhiên sang thu trong khoảng trống làng quê, nhà thơ đã biểu lộ những rung cảm về sự chuyển biến cuối hạ, đầu thu trong khoảng trống trời đất :

• “Sông được lúc dềnh dàng
• Chim bắt đầu vội vã
• Có đám mây mùa hạ
• Vắt nửa mình sang thu”

Cảnh vật giao mùa không yên bình mà có sự hoạt động với hình ảnh những dòng sông, và những cánh chim. Lúc này đây, khoảng trống cảm nhận của tác giả đã được lan rộng ra không còn trong vườn, trong ngõ, mà vươn tới trời tới nước. Hữu Thỉnh sử dụng thẩm mỹ và nghệ thuật nhân hóa “ dềnh dàng ” và “ vội vã ” đã vẽ ra trước mặt người đọc những hình ảnh vạn vật thiên nhiên thật sinh động, linh động có ý thức như những con người. Dòng sông thông thường đỏ nặng phù sa, nay khi thu về mà nước sông cũng trở nên xanh hơn, trong hơn khiến nhà thơ cảm nhận sông đang “ dềnh dàng ”, những cánh chim thì “ vội vã ” bay về phương nam tránh cái rét khắc nghiệt mà làn gió se đã báo trước. Đặc biệt vạn vật thiên nhiên ấy chỉ đang “ được lúc ”, đang “ khởi đầu ”. Nhà thơ đã rất thâm thúy, tinh xảo để bắt được những khoảnh khắc phức tạp của phút giây giao mùa như vậy. Có lẽ còn tinh xảo hơn trong cảm nhận của Hữu Thỉnh là hình ảnh đám mây. “ Đám mây ” trở nên thật đặc biệt quan trọng khi được miêu tả bằng nghệ thuật và thẩm mỹ nhân hóa qua từ “ vắt ”. Đám mây buông thõng xuống, như vắt ngang hai bờ thời hạn, hạ và thu, như một con người với hình dáng thướt tha, thướt tha .
Khổ thơ cuối liên tục những cảm nhận tinh xảo về sự chuyển mùa của vạn vật thiên nhiên từ cuối hạ sang đầu thu và những suy ngẫm, chiêm nghiệm về con người và cuộc sống :

• “Vẫn còn bao nhiêu nắng
• Đã vơi dần cơn mưa
• Sấm cũng bớt bất ngờ
• Trên hàng cây đứng tuổi”

Thiên nhiên quen thuộc của mùa hè khi sang thu vẫn Open. Những điều đặc biệt quan trọng là nhà thơ sử dụng những từ ngữ chỉ lượng ước đạt “ vẫn còn, bao nhiêu, vơi dần, bớt ” để nhấn mạnh vấn đề hiện tượng kỳ lạ vạn vật thiên nhiên lúc chuyển mùa. Nắng, mưa, sấm khi sang thu đã nhẹ dần, lặng dần, không thay đổi hơn, không còn nóng bức chói chang như cái nắng hè, không còn ào ạt như cơn mưa rào mùa hạ và sấm cũng bớt rền vang trên khung trời. Hữu Thỉnh đã thật tinh xảo khi cảm nhận được độ đậm nhạt của nắng, sự vơi đầy của mưa, sự giảm bớt của sấm. Hai câu thơ tiếp cũng tả thực về vạn vật thiên nhiên đang chuyển mình, nhưng hơn nữa lời thơ còn mang ý nghĩa ẩn dụ thâm thúy. “ Sấm hình tượng cho những dịch chuyển vang trời, “ hàng cây đứng tuổi ” hình tượng cho những con người từng trải, dày dạn kinh nghiệm tay nghề. Khi con người đã lớn tuổi thì sẽ từng trải, tỉnh bơ và luôn vững vàng trước mọi ảnh hưởng tác động của ngoại cảnh cuộc sống .
Bằng những liên tưởng nhân hóa rực rỡ mê hoặc, giàu sức biểu cảm, “ Sang thu ” không riêng gì biểu lộ thành công xuất sắc cảm nhận tinh xảo của tác giả trước tích tắc giao mùa, mà còn là những tâm lý, chiêm nghiệm về cuộc sống con người khiến bài thơ mang ý nghĩa thâm thúy. Có thể nói Hữu Thỉnh đã góp thêm một lời nói mới cho thơ ca viết về mùa thu. Bài thơ bồi đắp cho người đọc tất cả chúng ta tình yêu vạn vật thiên nhiên, yêu mùa thu, gắn bó với vạn vật thiên nhiên quốc gia và giúp ta biết lắng nghe hơn quốc tế quanh mình .
Vaka-bailamvan. edu.vn

Đất trời vào thu có màu sắc rất riêng

BÀI VĂN MẪU SỐ 3 CẢM NHẬN VỀ BÀI THƠ “ SANG THU ” CỦA HỮU THỈNH LỚP 9 NGẮN GỌN HAY NHẤT

“ Sang thu ” là bài thơ được sáng tác năm 1977, biểu lộ những cảm nhận tinh xảo của tác giả trước những biến chuyển của vạn vật thiên nhiên, sức sống của tạo vật trong những khoảnh khắc giao mùa. Không phải là sắc “ mơ phai ” hay hình ảnh “ con nai vàng ngơ ngác ” mà là hương ổi thân quen nơi vườn mẹ đã thức tỉnh những giác quan tinh xảo nhất của nhà thơ :

• “ Bỗng nhận ra hương ổi
•  Phả vào trong gió se”

Xem thêm :  Giới thiệu về một món ăn độc lạ của địa phương

Mở đầu bài thơ là từ “ bỗng ” biểu lộ sự giật mình, bất thần, một sự cảm nhận từ khứu gác, thức tỉnh tâm hồn, gợi lên một tứ thơ rất “ hương ổi ”. Câu thơ có mùi vị ấm nồng của chớm thu ở một miền quê nhỏ. Hương vị đặc trưng của mùa thu bất chợt làm nhà thơ xao lòng, không phải là hương thơm của một loài hoa mà là mùa ổi chin, nghe mới mộc mạc, dân dã làm thế nào ! Hương ổi hay chính là mùi vị nồng nàn của quê nhà gợi nhớ gợi thương cho những kẻ nặng tình với quê nhà yêu dấu. Hương ổi không chỉ lan tỏa mà còn hoạt động rất mạnh trong khoảng trống, phả vào trong gió se .. Mùa thu miền bắc đã mở màn chớm lạnh, vì gió thu “ se ” lành lạnh nên hương ổi mới thêm nồng nàn mà phả vào đất trời và hồn người .. Và không chỉ có thế, cả sương thu như cũng chứa đầy tâm trạng, từ tốn, chùng chình giăng mắc trên khắp nẻo đường thôn :

• “Sương chùng chình qua ngõ
•   Hình như thu đã về”

Những màn sương giăng mắc khởi đầu Open. “ Chùng chình ” là cố ý chậm lại, quyến luyến không muốn bước qua “ ngõ ” – ngưỡng cửa của thời hạn. Hình ảnh “ Sương chùng chình qua ngõ ” vừa có tính tạo hình trong khoảng trống vừa miêu tả sự chuyển mùa. Tất cả chì là những cảm nhận khởi đầu của tác giả ( “ hình như ” ), không có một địa thế căn cứ xác nhận cho “ sang thu ”. Mùa thu sần được hiện ra qua những kinh nghiệm tay nghề của tác giả :

• “Sông được lúc dềnh dàng
• Chim bắt đầu vội vã
• Có đám mây mùa hạ
• Vắt nửa mình sang thu”

Bằng kinh nghiệm tay nghề của mình tác giả nhận ra cái đặc trưng của mùa thu. Thu sang, sông không còn chảy gấp gáp, cuộc khúc nữa mà nhẹ nhàng trôi, dịu dàng êm ả như đang suy ngẫm. Ngược lại, những chú “ chim khởi đầu vội vã ” tìm nơi trú ẩn vì gió se lạnh đã đến. “ Đám mây mùa hạ ” “ vắt nửa mình sang thu ” gơi cho ta hình ảnh một cô gái thướt tha với chiếc khăn the uốn lượn. Đặc biệt, tác giả đã phát minh sáng tạo nên hình ảnh “ vắt nửa mình sang thu ” vừa có tính tạo hình trong khoảng trống vừa diển tả sự chuyển mùa. Đám mây cứ nhẹ trôi và thời hạn thì cũng trôi heo. Đến đây mùa thu đã hiện ra một cách rõ ràng, không thể nào phủ nhận được. Mùa thu hiện ra, tác giả dang tay đảm nhiệm cùng những suy ngẫm triết lí của mình .

• “ Vẫn còn bao nhiêu nắng
• Đã vơi dần cơn mưa
• Sấm cũng bớt bất ngờ
•  Trên hàng cây đứng tuổi”

Nếu như hai khổ thơ trên đẹp về mặt tạo hình, rất tinh trong cảm nhận. Thì ở khổ thơ cuối này vẻ đẹp của thu được khẳng định chắc chắn bằng suy ngẫm, kinh nghiệm tay nghề chứ không phải cảm nhận trực tiếp. vẫn là nắng, mưa, sấm, chớp như mùa hạ, nhưng ở cuối mùa, ở mức độ khác rồi. Nắng nhạt dần chứ không còn chói chang, nóng bức, mưa cũng ít di. Những từ “ vẫn còn ” “ đã vơi dần ” “ cũng bớt giật mình ” gợi tả rất hay những hiện tượng kỳ lạ, vấn đề đang dần đi vào thế không thay đổi của mùa thu. Bài thơ khép lại với hình ảnh : “ Sấm cũng bớt bất ngờ-Trên hàng cây đứng tuổi ” hoàn toàn có thể hiểu theo hai lớp nghĩa. Thứ nhất, những cây đã lớn không còn giật mình trước tiếng sấm. Thứ hai, những người từng trải thì không còn sợ hãi trước sóng gió cuộc sống nữa. Có phải chăng tác giả muốn gởi đến ta một triết lí của cuộc sống con người. Những người khi “ sang thu ” thì không vòn sôi sục như khi còn trẻ, nhưng họ đã từng trải, đã bước qua những thời gian khó khăn vất vả nhất của cuộc sống thì không còn ngại sóng gió nữa .
“ Sang thu ” là tiếng lòng của tác giả, không sa vào cách miêu rả ước lệ, khuôn sáo mà bằng những cảm nhận tinh xảo qua những hình ảnh thơ tự nhiên mộc mạc mà mới lạ, những hình ảnh này được đặt trong sự hoạt động nhẹ nhàng mà không làm mất đi cái hồn của vạn vật thiên nhiên là rất trong và rất tĩnh .. Nghệ thuật nhân hóa, ẩn dụ cùng cách tinh lọc từ ngữ tinh xảo đã làm nên thành công xuất sắc của bài thơ. Từ đó, ta thấy được chiêm ngưỡng và thưởng thức một bức tranh vạn vật thiên nhiên độc lạ giàu sức biểu cảm về thời gian giao mùa và một tâm hồn giàu cảm hứng, giàu tình yêu vạn vật thiên nhiên của Hữu Thỉnh .

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Thông tin cần biết