van-mau-cam-nhan-xe-dep-cua-song-huong-qua-bai-ai-dat-ten-cho-song-cua-hoang-phu-ngoc-tuong2-2719824

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 1

Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn nặng lòng với xứ Huế mộng mơ, với dòng sông Hương hiền hòa chảy. Có lẽ ông có duyên với mảnh đất và con người nơi đây nên những gì ông viết thường rất bình dị, mộc mạc nhưng lãng mạn và trữ tình. Bài kí “ Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” được xem là thành công xuất sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường khi khắc họa rõ ràng từng đường nét và vẻ đẹp đa chiều của dòng sông Hương. Một vẻ đẹp ngưng trệ, dịu dàng êm ả, nên thơ và rất mực cổ kính

van-mau-cam-nhan-xe-dep-cua-song-huong-qua-bai-ai-dat-ten-cho-song-cua-hoang-phu-ngoc-tuong2-3403755

“ Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” được viết theo thể kí, một thể loại hoàn toàn có thể ghi chép lại xúc cảm, tâm tư nguyện vọng, những dòng cảm hứng bất chợt, tâm lý bất chợt một cách thâm thúy nhất. Có lẽ chính thể loại này đã khiến cho bài kí đi vào lòng người đọc một cách chân thành như vậy. Vẻ đẹp của dòng sông Hương theo ngòi bút của Hoàng Phủ Ngọc Tường hiện lên một cách đầy ấn tượng, một vẻ đẹp khiến cho người đọc ngỡ ngàng, sửng sốt .
Sông Hương là dòng sông “ duy nhất ” chảy qua lòng thành phố Huế nên nó mang những nét đẹp riêng mà không có dòng sông nào có được. Hình như Hoàng Phủ Ngọc Tường rất tự hào vì điều này, tự hào với một tình yêu sông Hương đến say đắm .
Vẻ đẹp dòng sông Hương ẩn hiện dưới ngòi bút tinh xảo và một tình yêu tha thiết đã khiến cho nó càng trở nên say đắm so với người đọc. Sông Hương được nhìn từ nhiều gốc độ, từ nhiều góc nhìn, từ chiều dài của thời hạn và chiều sâu của khoảng trống. Nhưng dù ở góc nhìn nào thì sông Hương vẫn mang một nét đẹp riêng rất Huế .
Ở vùng thượng nguồn, sông Hương mang một vẻ đẹp không nơi nào có được. Đó là hình ảnh “ một cô gái di gan phóng khoáng và man dại ” có tâm hồn ‘ tự do và trong sáng ”. Vẻ đẹp ấy được ngôn từ của tác giả ưu tiên đã khiến nó đi vào lòng người đọc một cách chân thực nhất. Hoàng Phủ Ngọc Tường còn vẽ lên từng đường nét đầy mê hoặc, sông Hương như “ bản trường ca của rừng già ” rầm rộ và mãnh liệt nhưng có lúc lại “ dịu dàng êm ả và say đắm giữa những dặm dài chói lọi của màu đỏ hoa đỗ quyên rừng ”. Chỉ một màu hoa đỏ hoang dại, đơn sơ giữa núi rừng ấy đã phần nào làm toát lên vẻ đẹp bình dị nhưng đầy sức ám ảnh của dòng sông hương. Như vậy vẻ đẹp của sông hương ở vùng thượng nguồn là vẻ đẹp say đắm, hoang daị và không kém phần tinh xảo. Có lẽ đây là nét đặc trưng của sông Hương, của Huế .
Và sông Hương được biết đến là dòng sông thuộc về một thành phố duy nhất, chỉ đến với Huế và thuộc về Huế, như một mối duyên ngầm có từ truyền kiếp. Vẻ đẹp sông Hương là vẻ đẹp vang bóng một nền văn hóa truyền thống trầm tích, nhiều thăng trầm, nhưng không kém phần dịu dàng êm ả và điệu đàng. Hoàng Phủ Ngọc Tường liên tưởng đến sông Hương như “ người con gái dịu dàng êm ả, đằm thắm, mềm mại và mượt mà trong lòng huế ”. Thật tài tình và thật lãng mạn biết bao nhiêu dòng sông của Huế mộng mơ .
Khi sông hương rời thượng nguồn về với thành phố xinh đẹp thì nó trở nên lãng mạn và đắm say. “ Cô gái digan ” ấy đã “ vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản, để sắc nước trở nên xanh thẳm, trầm mặc như triết lí, như cfoor thi … cho đến khi gặp được tiếng chuông Thiên Mụ, nghe âm thanh bát ngát tiếng gà, từ ấy sông Hương rạng rỡ như nắng mới, nàng uốn một cánh cung thật nhẹ, đến khi giáp mặt với thành phố, đường cong ấy làm cho nàng mềm hẳn đi, như mọt tiếng vâng không nói ra của tình yêu ”. Một đoạn văn nhẹ nhàng và không kém phần tình tứ, đầy duyên dáng của Hoàng Phủ Ngọc Tường khi miêu tả vẻ đẹp sồng Hương lúc về thành phố. Từng đường nét mềm mại và mượt mà, đầy mê hoặc của sông Hương thực sự khiến người đọc ngỡ ngàng. Với lối viết thân mật nhưng chân thành, tác giả đã mon men đi sâu vào tâm hồn người đọc những xúc cảm trong trẻo, chân thành nhất .
Sông hương như một “ nàng thơ ’ đắm mình trong thành phố, và đắm mình trong những trang viết của Hoàng Phù Ngọc Tường .
Sông hương còn là dòng sông tận mắt chứng kiến biết bao thay đổi của Huế, của những thăng trầm lịch sử vẻ vang “ vẻ vang soi bóng kinh thành phú xuân ”, “ dòng sông của thời hạn ngân vang, của lịch sử dân tộc viết giữa màu cỏ xanh, lá biếc … ”. Như vậy, sông Hương không chỉ sống sót như vậy, nó còn là nhân chứng của lịch sử vẻ vang quốc gia, của những tháng năm không thể nào quên đi .
Từ một dong sông hoang dại, phóng khoáng, sông Hương đã trở nên êm ả dịu dàng, tài hoa và đầy ý chí kiên cường .
Có lẽ so với Hoàng Phủ Ngọc tường nói chung, với nhân dân Huế nói chung thì sông Hương chính là một hình tượng đẹp tươi nhất tạo nên vẻ đẹp Huế suốt mấy nghìn năm lịch sử vẻ vang .
Bằng ngòi bút tinh xảo, xúc cảm chân thành và một tâm lòng yêu thương của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã vẽ nên một bức tranh tuyệt đẹp về sông Hương. Một vẻ đẹp rất riêng, rất dịu dàng êm ả, rất huế khiến người đọc muốn một lần đến đó tận thưởng .

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 2

“ Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” là bài bút kí xuất sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường khi viết về dòng sông trữ tĩnh, thơ mộng của Huế. Mạch xúc cảm của bài kí chính là vẻ đẹp đặc trưng, riêng không liên quan gì đến nhau của con sông duy nhất chảy qua dòng thành phố Huế. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã rất tài tình khi lột tả được hết vẻ đẹp và linh hồn của dòng sông mang đặc trưng của Huế này .
Có lẽ vì đặc trung của thể loại bút kí nên lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường rất phóng khoáng, điêu luyện, nhẹ nhàng và mềm mại và mượt mà. Với một tấm lòng yêu Huế, yêu cảnh sắc vạn vật thiên nhiên, yêu sông Hương nên Hoàng Phủ Ngọc tường đã khoác lên bài kí một sắc tố, âm hưởng riêng có của Huế .
Dòng sông Hương được tác giả ngợi ca “ dòng sông duy nhất chảy qua thành phố Huế ”, dòng sông vắt mình qua thành phố, tận mắt chứng kiến bao nhiêu thay đổi của mảnh đất này .
Cái nhìn tiên phong của tác giả khi viết về sông Hương là cái nhìn từ vùng thượng nguồn. Vẻ đẹp của dòng sông lúc này khiến tác giả liên tưởng đến cô gái Di gan phóng khoáng, mê dại, đầy sức hút. Qua ngòi bút của tác giả, sông Hương hiện lên thật kì vĩ “ sông Hương tựa như một bản trường ca của rừng già, khi rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua nhiều ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực sâu, lúc dịu dàng êm ả và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu hoa đỗ quyên rừng ”. Chỉ với một vài chi tiết cụ thể và Hoàng Phủ Ngọc Tường đã lột tả được vẻ đẹp lúc mãnh liệt, lúc dịu êm của sông Hương. Có lẽ đây chính là đặc trưng của sông hương khi ở thượng nguồn, hứng chịu nhiều biến hóa của thời tiết .
Thật độc lạ khi dưới con mắt của tác giả, sông hương tựa như “ Cô gái di gan phóng khoáng và man dại với bản lĩnh quả cảm, tâm hồn tự do và trong sáng ”. Có lẽ đây là phép nhân hóa đầy ẩn ý nhằm mục đích gợi lên nét đẹp hoang sơ nhưng mê hoặc của con sông này. Như vậy hoàn toàn có thể thấy được qua ngòi bút phóng khoáng của tác giả, sông Hương vùng thượng nguồn toát lên vẻ đẹp kì bí, hùng vĩ và đầy đậm cá tính .
Tuy nhiên đây mới chỉ là ở thượng nguôn, cùng Hoàng Phủ Ngọc tường mày mò vẻ đẹp của dòng sông này khi chảy về thành phố Huế. Có lẽ người đọc sẽ giật mình với vẻ đẹp dịu dàng êm ả, mềm mịn và mượt mà và uyển chuyển của nó. Tác giả đã ví sông Hương như “ người tình êm ả dịu dàng và chung thủy của cố đô ”. Không phải vô duyên vô cớ mà tác giả lại đi ví von so sánh đầy tính nghệ thuật và thẩm mỹ như vậy .
Sông Hương khi chảy về thành phố có sức mê hoặc tuyệt vời so với người đọc. Ở đây tất cả chúng ta nhận ra một lối viết nhẹ nhàng, tinh xảo, rất mực tài hoa của tác giả. Ông vẽ lên vẻ đẹp của sông hương không chỉ bằng ngôn từ mà còn bằng cả trái tim đầy tình yêu thương. Giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại, sông Hương như “ cô gái đẹp ngủ mơ màng ” – một vẻ đẹp màu sắc tố của câu truyện cổ tích tuyệt đẹp. Và sông hương bỗng “ chuyển dòng liên tục ” “ ôm lấy chân đồi Thiên Mụ ”, “ trôi giữa hai dãy đồi sững sững như thành quách ”. Một sự miêu tả quá trữ tình, quá độc lạ khiên ngưỡng đọc khó cưỡng lại được vẻ đẹp tuyệt vời này .
Sông hương vừa thướt tha, vừa êm ả dịu dàng “ mềm như tấm lụa ”, có khi ánh lên những phản quang nhiều sắc tố sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ”. Sự quy đổi sắc tố theo mùa, theo thời hạn như thế này đã làm nên một nét đặc trưng cho những ai muốn ngắm nhìn sông hương thật lâu .
Hoàng Phủ Ngọc Tường tả sông hương như vẽ, vẽ lên một bức tranh hoàn mĩ và tuyệt vời nhất về dòng sông lịch sử một thời này. Sông Hương tạo nên nét đẹp của đất cố đô Huế, ẩn mình trong trầm tích của nét văn hóa truyền thống hàng nghìn năm lịch sử dân tộc .
Thú vị nhất là đoạn sông hương chảy trong lòng Huế, tác giả cứ ngỡ rằng sông Hương tìm thấy chính mình khi gặp thành phố thân yêu nên vui tươi hẳn lên .
Vẻ đẹp của dòng sông này được cảm nhận dưới nhiều góc nhìn khác nhau. Nhìn bằng con mắt của hội họa, sông Hương và những chi lưu của nó tạo những đường nét thật tinh xảo tạo ra sự vẻ đẹo cổ kính của cố đô ; qua cách cảm nhận âm nhạc, sông hương như điệu slow chậm rãi sâu lắng, trữ tình … Một vẻ đẹp khiến người khác phải ngỡ ngàng và đắm say chẳng thể dứt ra .
Sông hương còn là chứng nhân lịch sử vẻ vang, là “ người ” tận mắt chứng kiến sự thay đổi của cố đô Huế từng ngày. Trong sách Dư địa chí “ dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của tổ quốc đại việt qua những thế kỉ trung đại, vẻ vang soi bóng kinh thành phú xuân của anh hùng nguyễn huệ … ”
Có thể nói rằng để cảm nhận sông hương với nhiều góc nhìn, nhiều vẻ đẹp khác nhau, Hoàng Phủ Ngọc tường phải có trái tim nhạy cảm, yêu và thương tha thiết dòng sông thơ mộng này. Một lối viết đơn giản và giản dị, nhẹ nhàng nhưng đầy hấp dẫn đã khiến fan hâm mộ không hề để dứt mạch cảm hứng. Tác giả đã phát huy được đặc trưng của thể loại bút kì đầy sắc bén và tình cảm này .
“ Ai đã đặt tên cho dòng sông này ” thực sự là bài bút kí độc lạ. Sông hương hiện lên với tổng thể vẻ đẹp mà nó mang .

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 3

Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn xuất sắc của nền văn học Nước Ta, ông là một trong những nhà văn chuyên về bút kí. Nét rực rỡ trong sáng tác của ông là sự tích hợp thuần thục giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, điển hình nổi bật lên trong phong thái đó là bút kí : Ai đã đặt tên cho dòng sông .
Sông hương được Hoàng Phủ Ngọc Tường viết ra với một vẻ đẹp toàn mĩ, đó là một bức trang vạn vật thiên nhiên đẹp thơ mộng. Bài bút ký đã được tác giả dành hàng loạt tình yêu của mình, bài có sự phối hợp thuần thục giữa những yếu tố thực và những yếu tố tạo nên một vẻ đẹp sông hương với những nét đẹp của những cô gái Di Gan đẹp thơ mông. Toàn bộ bài bút kí là cảnh đẹp của sông hương, sông hương khi nhìn từ cội nguồn nó có vẽ đẹp lãng mạn hào nhoáng, sông hương được so ánh với vẻ đẹp của cô gái Di Gan đẹp thơ mộng và có những nét êm ả dịu dàng đằm thắm của những nét đẹp quê nhà, sông hương nhẹ nhàng và tình tứ nó được tác giả so sánh với những cảnh đẹp vô cùng tuyệt vời, sông hương hiện lên trong con mắt người đọc bởi vẻ đẹp lôi cuốn lòng người, tác giả đã giành tình yêu của mình để viết lên bài bút ký hay như vậy .
Tất cả những vẻ đẹp đó đều được tác giả quy tụ nhằm mục đích nói lên vẻ đẹp của quê nhà Nước Ta, đại diện thay mặt là sông hương thơ mông và hào hùng của dân tộc bản địa Nước Ta. Vẻ đẹp của sông hương ở cội nguồn được so sánh là đầy hoang dại và thấm đẫm chất thơ nó được so sánh với rừng già đã hun đúc cho nó một tâm hồn hào hoa và lãng mạn. Ngoài vẻ đẹp hoang dại dịu dàng êm ả đằm thắm được so sánh với vẻ đẹp của cô gái Di Gan, thì sông hương được tác giả nhìn dưới nhiều góc nhìn của vạn vật thiên nhiên tác giả quan sát sông hương từ gần tới xa, những nét đẹp độc lạ của sông hương được tác giả cảm nhận bằng chính trái tim của mình, ngoài những nét đẹp độc lạ khiến tác giả mê hồn bởi nét đẹp đang dần hấp dẫn và chạm khắc đến trái tim của mình. Sông hương lúc êm ả dịu dàng và được tác giả so sánh với nét đẹp của người con gái di gan phóng khoáng, lúc kinh hoàng được miêu tả và so sánh với những nét đẹp hoàn mỹ mà đẫm chất thơ đậm chất trữ tình .Dòng sông hương thật đẹp và thơ mộng khi với cái tên của mình tất cả chúng ta đã nhận thấy trong đó những vẻ đẹp toàn mỹ của những nét đẹp vạn vật thiên nhiên, sông quê nhà một dòng sông của chứng mình lịch sử vẻ vang hào hùng trang trọng, người con gái êm ả dịu dàng được so sánh với nét đẹp từ thượng nguồn của sông hương, sông hương đang sống dậy trong lòng người đọc những hoài niệm bởi vẻ đẹp nên thơ của mình, tác giả đã nói đến sông hương bằng cả tình yêu thương của mình, khi sống sót xung quanh sông Hương là cả một khoảng chừng khoảng trống đất trời cả những ánh sáng lộng lẫy của vạn vật thiên nhiên. Sông hương được tác giả biểu lộ ngay trong đoạn đầu đó là vẻ đẹp của khúc dạo đầu một vẻ đẹp lam cho con người ta đắm say trước vẻ đẹp của sông hương, không riêng gì quan sát sông hương ở 1 góc cạnh tác giả con nhìn sông hương ở những chiều sâu của lịch sử vẻ vang, sông hương được tác giả quan sát ở thượng nguồn, nó được so sánh với vẻ đẹp thơ mộng của cô gái DiGan đẹp tuyệt mỹ và nó cũng được so sánh với những vẻ đẹp nên thơ bởi nét đẹp dịu dàng êm ả của nó tạo nên những thơ mộng êm ả dịu dàng trong mỗi người đọc. Khi nói về vẻ đẹp của sông hương qua cội nguồn nó lại có vẻ như đẹp can đảm và mạnh mẽ hơn, với những rùng già của vẻ đẹp mãnh liệt và lôi cuốn lòng người, sông hương hiện lên với hai tính cách thật khiến con người ta cảm thấy thương mến sông hương khi sông hương đang ngập tràn những vẻ đẹp hoàn mĩ, nó vẽ ra cho tác giả một vẻ đẹp lôi cuốn lòng người, sông hương thơ mộng, hào nhoáng và lên thơ, một vẻ đẹp toàn bích, tác giả thật xuất sắc khi vẻ ra một bức tranh hoàn mỹ như vậy. Sông hương không chỉ đẹp trong mắt những tình nhân thơ mà nó còn rực rỡ với những khung cảnh thật hùng vĩ và những nét táo bạo, mỗi con người tất cả chúng ta ai ai cũng đều mong được đặt chân tới đây để ngắm khung cảnh vạn vật thiên nhiên nơi đây và cảm nhận được sự mê hoặc và vẻ đẹp được nhìn từ nhiều phương diện của mình .
Dòng sông hương không chỉ nói về vẻ đẹp trời phú mà vạn vật thiên nhiên đã ban tặng cho dòng dòng sông này, nó còn mang một vẻ đẹp lãng mạn với những vẻ đẹp dịu dàng êm ả của cô gái DiGan với những nét dịu dàng êm ả pha lẫn trầm tư, dòng sông hương thật tuyệt vời và đầy cảm hứng trong mỗi người đọc. Dòng sông hương của quê nhà thật hoang dại và đầy huyền bí những dưới ngòi bút thần tài của mình dòng sông hương nổi lên với những nét đẹp dịu dàng êm ả. Sông hương xứng danh là một địa điểm đẹp của dân tộc bản địa Nước Ta. Sông hương đã được tác giả nhìn dưới rất nhiều góc nhìn qua đó ta càng thấy được những nét rực rỡ trong nghệ thuật và thẩm mỹ nhìn vạn vật thiên nhiên của Người, tác giả đã cảm nhận một cách toàn vẹn về sông hương và ở mỗi một góc nhìn thì sông hương lại có những nét đẹp riêng không liên quan gì đến nhau và rất độc lạ .
Sông Hương trầm mặc dưới hàng thông của rừng già và những bản tình ca, nó tạo nên cho sông hương một vẻ đẹp ngày càng lãng mạn và lôi cuốn đắm say, sông Hương hiện lên cho tất cả chúng ta một vẻ đẹp hoản hảo, đẹp tới những vẻ đẹp đỉnh điểm của sự hoàn mỹ, dưới ngòi bút thân của mình, Hoàng Phủ Ngọc Tường càng biểu lộ được sông hương là 1 dẫn chứng lịch sử vẻ vang với việc vượt mặt kế hoạch mậu thân năm 1968, đó là một vật chứng lớn lao cho lịch sử dân tộc của Nước Ta, với những vẻ đẹp đó sông hương trở thành 1 người tình quyến rũ trong mắt người đọc. Được coi như là một chứng tỏ lịch sử dân tộc, dòng sông này đã chúng kiến bao chiến công hào hùng của dân tộc bản địa ta, mỗi tất cả chúng ta ai ai cũng đều tự hào về dòng sông của quê nhà của dân tộc bản địa, nó vừa đẹp và cũng đầy chất tạo bạo, hào hùng khi trải qua bao gay cấn ác liệt .
Tác giả đã giành tình yêu của mình để biểu lộ được vẻ đẹp lãng mạn và lôi cuốn lòng người trong vẻ đẹp của sông hương đó là vẻ đẹp thơ mộng và lôi cuốn người đọc bởi những nét tình tứ và cả những giai điệu hào hùng của cả dân tộc bản địa ta. Sông hương đã được tác giả cảm nhận bằng cả trái tim yêu vạn vật thiên nhiên của mình, với tài hoa thiên bẩm ông đã vẽ ra một bức tranh vạn vật thiên nhiên thật hùng vĩ và đầy thơ mộng .

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 4

Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn có phong thái độc lạ và sở trường về thể bút kí, tuỳ bút. Lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường được cấu trúc bởi mạng lưới hệ thống ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ sang chảnh, ám ảnh, đậm chất trữ tình của cái tôi uyên bác, tài hoa. Ông là một tri thức yêu nước, đã từng gắn bó đời mình với cuộc kháng chiến chống Mỹ khó khăn, anh hùng của dân tộc bản địa. Để rồi, sau năm 1975, khi quốc gia thống nhất, ông đã chắp bút viết tập kí “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ”. Trong tác phẩm, nhà văn gắn bó lòng yêu nước, ý thức dân tộc bản địa với tình yêu thâm thúy dành cho vạn vật thiên nhiên quốc gia và với truyền thống cuội nguồn văn hoá lịch sử vẻ vang truyền kiếp của dân tộc bản địa mà ông đã bỏ công mê hồn tìm tòi, tích luỹ cả một đời người. Tất cả những phẩm chất ấy đã được biểu lộ rất rõ qua việc ông tái hiện lại vẻ đẹp của dòng sông Hương như một nhân vật trữ tình, với những nét tính cách phức tạp, đổi khác một cách kì diệu trong khoảng trống thời hạn. Tất cả được phô diễn qua những lời văn giàu chất trí tuệ, tích hợp giữa tự sự và trữ tình tài hoa, say đắm .
Sông Hương hiện ra qua sự phối hợp nhiều góc nhìn khác nhau của Hoàng Phủ Ngọc Tường, từ địa lý, lịch sử dân tộc, văn hoá, nghệ thuật và thẩm mỹ … “ hình như chỉ sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất. Trước khi về đến vùng châu thổ êm đềm, nó đã là một bản trường ca của rừng già, rầm rộ giữa những bóng cây đại ngàn mãnh liệt qua những ghềnh thác ”. Nhưng rồi cũng có những lúc sông Hương “ trở nên dịu dàng êm ả và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng ”. Viết tuỳ bút, theo Nguyễn Tuân là “ lối chơi độc tấu ”, “ mạch văn tràn chảy tuỳ theo cảm hứng ”. Đặc trưng này xác đáng với những lời văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường miêu tả về sông Hương. Nhà văn đã đưa người đọc đến những liên tưởng giật mình, khi ông so sánh “ Sông Hương đã sống 50% cuộc sống mình như một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại ”. Ông cho rằng sông Hương là đứa con của rừng già với một tâm hồn tự do và trong sáng, để rồi rừng già đã kìm hãm sức mạnh bản năng ở người con gái của mình để khi ra khỏi rừng, “ sông Hương nhanh gọn mang một vẻ đẹp dịu dàng êm ả và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hoá xứ sở ” .
Với đôi mắt khảo sát tráng lệ của nhà địa lí có một tầm văn hoá sâu rộng, tích hợp vốn ngôn từ thẩm mỹ và nghệ thuật đa dạng chủng loại thướt tha giàu chất thi họa, Hoàng Phủ Ngọc Tường tái hiện thủy trình của sông Hương từ vùng trung du trở xuống, nó liên tục chuyển dòng, “ theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó ”. Nhà văn đã đặt sông Hương vào giữa cảnh sắc núi đồi, lăng tẩm, bãi biển vùng ngoại ô tây-nam thành phố Huế, khuôn mặt Hương Giang trong xanh yên bình tạo nên những mảng phản quang nhiều sắc tố trên nền trời tây nam thành phố, “ sớm xanh, trưa vàng, chiều tím ”. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn dòng sông Hương như một chủ thể có ý thức góp thêm phần tôn vinh thêm vẻ đẹp của xứ Huế. Và trước khi về với Huế, sông Hương trôi lặng thầm giữa một vùng khoảng trống “ Bốn bề núi phủ mây phong. Mảnh trăng thiên cổ bóng tùng vạn niên ”. Giữa đám quần sơn lô xô, ở phía tây thành Huế, nơi dành cho giấc ngủ ngàn năm của những bậc vua chúa thời Nguyễn, sông Hương hiện ra với vẻ đẹp trầm mặc như triết lí, như cổ thi lê dài mãi “ giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà ”. Đến khi sông Hương đổ vào thành phố tương lai của nó, “ nó đã kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam-đông bắc …, nó đã thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, nhỏ bé như vành trăng non ”. Nhà văn đã dành cho sông Hương một tình cảm trìu mến, thân thương. Có như vậy, ông mới liên tưởng trạng thái sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang cồn Hến như một tiếng “ vâng ” không nói ra của tình yêu. Đôi mắt thâm thúy của nhà văn đã nhìn ra mối quan hệ biện chứng giữa dòng sông Hương mềm mại và mượt mà với con người xứ Huế. Sông Hương êm ả dịu dàng, duyên dáng như đã góp thêm phần hình thành nên tính cách nết na, ý nhị của người con gái cố đô .
Với một trình độ văn hoá uyên bác, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã so sánh vẻ đẹp của sông Hương với nhiều dòng sông nổi tiếng quốc tế như sông Xen của Pari, sông Đa-nuýp của Bu-đa-pét, sông Nê-va của Nga, … Từ đó mà ông đã tôn vinh vẻ đẹp độc lạ của dòng sông Hương vào buổi đêm về, “ vẫn lập lòe trong đêm sương, những ánh lửa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố tân tiến nào còn nhìn thấy được ”. Nhà văn quý điệu chảy lững lờ của sông Hương qua thành Huế. Ông cho rằng “ Đây là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, hoàn toàn có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ánh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng bảy … chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng. ”
Có thể nói rằng Hoàng Phủ Ngọc Tường là một nhà văn hoá Huế, ông không chỉ nhìn sông Hương trôi ở trong thì hiện tại, ngày ngày mang phù sa và nguồn nước ngọt trao tặng vô tư cho những cánh đồng Châu Hoà, cho đời sống người dân xứ Huế ; mà ông còn nhìn sông Hương như thể khởi nguồn cho những giá trị ý thức lịch sử vẻ vang. Sông Hương trong quá khứ qua những triều đại phong kiến vàng son, nó đã từng mang cái tên Linh giang, dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam Tổ quốc nước Đại Việt. Nó đã từng vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của anh hùng Nguyễn Huệ, rồi nó đi suốt qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ góp thêm phần làm ra những chiến công lẫy lừng vang dội cả quốc tế như lời đại tướng Võ Nguyên Giáp đã phát biểu : “ Lịch sử Đảng đã ghi bằng nét son tên của thành phố Huế, thành phố tuy nhỏ nhưng đã góp sức rất xứng danh cho Tổ quốc ” .
Từ hiện thực kiêu hùng của Huế, mà Hoàng Phủ Ngọc Tường cho rằng : “ Sông Hương là dòng sông của thời hạn ngân vang, của sử thi viết dưới màu cỏ lá xanh lè ”. Mặt khác, sông Hương cũng là cội nguồn của thi ca thẩm mỹ và nghệ thuật. Có biết bao văn nhân, thi sĩ đã từng rung động với dòng sông Hương như Nguyễn Du, Cao Bá Quát, Tản Đà, Tố Hữu. Nhà văn đã tin rằng “ có một dòng sông thi ca về sông Hương và tôi kỳ vọng đã nhận xét một cách công minh về nó khi nói rằng dòng sông ấy không khi nào lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ ”. Cao Bá Quát đã từng nhìn sông Hương mà thốt lên rằng : “ Trường giang như kiếm lập thanh thiên ”. Tản Đà thấy “ dòng sông trắng, lá cây xanh ”. Hàn Mặc Tử thì lại so sánh tôn vinh sông Hương như sông ngân hà : “ Thuyền ai đậu bến sông trăng đó / Có chở trăng về kịp tối nay ”. Thu Bồn nhìn dòng nước lững lờ của sông Hương mà bâng khuâng “ con sông dùng dằng con sông không chảy / Sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu ”. Và với Nguyễn Trọng Tạo, Hương Giang lãng đãng một bầu khí quyển lịch sử một thời thi ca giúp nhà thơ thăng hoa những vần say đắm :

“ Con sông đám cưới Huyền Trân
Bỏ quên dải lụa phù vân trên nguồn
Hèn chi thơm thảo nỗi buồn

Niềm riêng nhuộm tím hoàng hôn đến giờ

Con sông nửa thực nửa mơ
Nửa mong Lí Bạch, nửa chờ Khuất Nguyên ”
Đất nước Nước Ta có rất nhiều dòng sông chảy qua mọi miền xứ sở, và nó đã kịp chảy vào trong những vần thơ, trang văn tuyệt vời. Bạn đọc từng xót xa với Hoàng Cầm khi nghe tin sông Đuống bị quân địch chiếm đóng. Nhà thơ đã thốt lên : “ Sông Đuống trôi đi / Một dòng lấp lánh lung linh / Nằm nghiêng nghiêng trong kháng chiến trường kì ”. Công chúng yêu văn cũng đã chiêm ngưỡng và thưởng thức vẻ đẹp hung bạo và trữ tình của “ Đà Giang độc bắc lưu ” qua những “ trang hoa ” xuất sắc của nhà tuỳ bút số 1 Nguyễn Tuân. Giờ tất cả chúng ta lại tìm đến với sông Hương-dòng sông chỉ tự thu mình nhã nhặn trong lãnh địa Thừa Thiên Huế, nhưng qua những trang kí tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường sông Hương hiện ra với những vẻ đẹp êm ả dịu dàng, tinh xảo, góp thêm phần làm cho Huế trở nên một bức tranh sơn thuỷ hữu tình. Hơn thế, sông Hương còn là dòng sông lịch sử vẻ vang, văn hoá, thơ ca, thẩm mỹ và nghệ thuật. Nó đã là một phần trong đời sống tâm linh của người Huế trầm mặc, thâm thúy. Câu hỏi “ Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ” của Hoàng Phủ Ngọc Tường đã gợi lên trong miền tình cảm của bạn đọc nhiều do dự về một dòng sông ngỡ là quá quen, hoá ra lại có nhiều huyền bí cần được mày mò thêm. Có như vậy, tất cả chúng ta mới hiểu thâm thúy hơn về quê nhà quốc gia, tự hào hơn về giang sơn cẩm tú Nước Ta .

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 5

Có ai về xứ Huế mộng mơ mà không một lần ngắm nhìn dòng sông Hương huyền diệu. Con sông đã làm nên nét đặc trưng của xứ Huế. Bởi vậy mà, nó đã trở thành nguồn cảm hứng vô tận cho nghệ thuật và thẩm mỹ trong đó có văn chương. Và một trong những tác phẩm nổi tiếng về sông Hương chính là tùy bút ” ai đã đặt tên cho dòng sông ” của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Nổi bật của tác phẩm này là hình tượng sông Hương đẹp, đầy sắc tố .
Trước hết, sông Hương là ” bản trường ca của rừng già “. Sông Hương gắn liền với đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ. Con sông toát lên vẻ đẹp của sức sống mãnh liệt vừa hùng tráng trữ tình như bản trường ca bất tận của vạn vật thiên nhiên : ” rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, mãnh liệt qua những ghềnh thác, cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực huyền bí, và cũng có lúc nó trở nên êm ả dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng “. Câu văn dài gợi dậy cái dư vang của trường ca. ” Sông Hương đã sống 50% cuộc sống mình như một cô gái Digan phóng khoáng man dại. Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan góc, một tâm hồn tự do và trong sáng “. Đây là một liên tưởng mê hoặc độc lạ. Bằng việc ví sông Hương với cô gái Digan, tác giả đã khắc sâu vào tâm lý người đọc một ấn tượng can đảm và mạnh mẽ. Sông Hương hiện lên như một con người có đậm chất ngầu, có tâm hồn với vẻ đẹp hoang dại đầy tình tứ. Khi ra khỏi rừng, ” sông Hương nhanh gọn mang một vẻ đẹp dịu dàng êm ả trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa truyền thống xứ sở “. Cách gọi này giúp người đọc có thêm một cách nhìn, một sự hiểu biết về vẻ đẹp hùng vĩ đầy chất thơ. Sông Hương còn là một đấng phát minh sáng tạo. Nó đã tạo nên, gìn giữ và bảo tồn văn hóa truyền thống của một vùng xứ sở .
Nhà văn liên tục tưởng tượng sông Hương như ” người gái đẹp ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại ” được người tình mong đợi đến thức tỉnh. Từ đây, thủy trình của sông Hương khi nó khởi đầu về xuôi như một cuộc tìm kiếm có ý thức. Người tình nhân đích thực của một người con gái đẹp trong câu truyện tình yêu nhuốm màu cổ tích. Thủy trình của sông Hương được miêu tả với sức sống mới, tầm vóc mới. Dòng sông chuyển dòng một cách kiên tục, vòng giữa khúc quanh bất ngờ đột ngột uốn mình qua những đường cong thật mềm. Hành trình khá khó khăn, vượt qua nhiều thử thách : ” từ ngã ba tuần sông Hương theo hướng Nam Bắc qua điện Hòn Chén ; vấp Ngọc Trản, nó chuyển hướng sang Tây Bắc, vòng qua thềm đất bãi Nguyệt Biều, Lương Quán rồi bất thần vẽ một hình cung thật tròn về phía đông bắc, ôm lấy chân đồi Thiên Mụ, xuôi dần về Huế. Những câu văn miêu tả dòng chảy địa lý tự nhiên của dòng sông, biến dòng chảy ấy trở thành một hành trình dài của người con gái đẹp duyên dáng .
Vào giữa lòng thành phố, sông Hương ” vui mừng hẳn lên giữa những biền bãi xanh tươi “. ” Sông Hương nằm ngay giữa lòng thành phố yêu quí của mình “. Sông Hương yên bình đã khiến cho cảnh vật phố Huế trở nên mộng mị, ảo diệu, nhẹ nhàng. Sông Hương như ” điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế “. Sông Hương như một giai điệu chậm rãi khiến cho mọi cảnh vật, mọi thứ xô bồ như một phút lặng. Sông Hương còn được ví với ” tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya “. Tác giả đã gợi đến một nét đẹp văn hóa truyền thống của Huế gắn với dòng sông thơ mộng : nhã nhạc cung đình Huế. Nhã nhạc phải được trình diễn trên sông vào đêm khuya mới cảm nhận hết được vẻ đẹp âm nhạc và màu săc văn hóa truyền thống đặc trưng ở nơi đây .
Khi rời khỏi thành phố, sông Hương như một ” người tình thủy chung “. Khúc ngoặt về hướng Đông của dòng sông trong con mắt của người nghệ sĩ là bộc lộ của nỗi vấn vương, cả một chút ít lẳng lơ kín kẽ. Nhà văn tưởng tượng sông Hương như nàng Kiều trở lại gặp Kim Trọng để nói lời thề trước khi đi xa .
Dòng sông Hương là dòng sông của lịch sử vẻ vang, của thi ca. Trong lịch sử dân tộc, sông Hương mang vẻ đẹp của một bản anh hùng ca, ghi dấu bao chiến công oanh liệt của dân tộc bản địa. Từ dòng sông biên thùy của những vua Hùng, đến bảo vệ biên giới phía Nam của Tổ quốc Đại Việt thời trung đại. Thế kỉ mười tám nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ ; nó sống hết lịch sử dân tộc bị tráng của thế kỉ mười chín với máu của những cuộc khởi nghĩa, và từ đấy sông Hương đã đi vào thời đại Cách mạng tháng Tám của những chiến công rung chuyển. Không chỉ lịch sử dân tộc mà còn là thi ca. Dòng sông không khi nào tự lặp lại mình. Nó luôn mang vẻ đẹp mới. Nó có khẳ năng khơi nguồn cảm hứng mới cho những nhà văn nghệ sĩ. Một cảm hứng vô tận, nhiều sắc màu .
Hình tượng sông Hương hiện lên trong tác phẩm càng khiến cho bạn đọc yêu thêm dòng sông và muốn được đến thăm thú, nhìn ngắm vẻ đẹp của dòng sông. Đó chính là thành công xuất sắc của Hoàng Phủ Ngọc Tường .

Cảm nhận vẻ đẹp dòng sông hương qua bài “Ai đã đặt tên cho dòng sông” của Hoàng Phủ Ngọc Tường – Bài làm 6

Hoàng Phủ Ngọc Tường sinh năm 1937 tại Huế. Quê gốc ở làng Bích Khê, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị, tuy nhiên gần như suốt cuộc sống, ông gắn bó với xứ Huế yêu thương. Tâm hồn nhà văn thấm đẫm đặc trưng của văn hóa truyền thống Huế. Năm 1960, ông tốt nghiệp ban Việt – Hán Trường Đại học Sư phạm TP HCM. Năm 1964, tốt nghiệp khoa Triết – Văn Đại học Huế. Sau đó, ông về dạy tại trường Quốc học Huế. Năm 1966, Hoàng Phủ Ngọc Tường thoát li lên chiến khu, tham gia cuộc kháng chiến chống Mĩ bằng hoạt động giải trí văn nghệ, ông đã giữ những chức vụ : Tổng thư kí Hội Văn học nghệ thuật và thẩm mỹ Trị Thiên – Huế. quản trị Hội Văn học thẩm mỹ và nghệ thuật Bình Trị Thiên .
Tổng biên tập tạp chí Cửa Việt. Hoàng Phủ Ngọc Tường là nhà văn có sở trường về bút kí. Các sáng tác của ông có một phong thái riêng khó lẫn, bộc lộ ở sự tích hợp thuần thục giữa tính trí tuệ và tính trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kỹ năng và kiến thức đa dạng chủng loại về triết học, văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang, địa lí, … Tất cả được bộc lộ qua lối hành văn giàu cảm hứng và tài hoa. Hoàng Phủ Ngọc Tường còn là nhà thơ trữ tình đằm thắm có những vần thơ đậm chất suy tưởng về con người và cuộc sống. Ông được khuyến mãi ngay Trao Giải Nhà nước về văn học và nghệ thuật và thẩm mỹ năm 2007. Tác phẩm chính về văn xuôi : Ngôi sao trên đỉnh Phù Văn Lâu ( 1971 ), Rất nhiều ánh lửa ( 1979 ), Ai đã đặt tên cho dòng sông ? ( 1987 ), Hoa trái quanh tôi ( 1995 ), Ngọn núi ảo ảnh ( 1999 ), Miền gái đẹp ( 2001 ). Thơ : Những dấu chân qua thành phố ( 1976 ), Người hái phù dung ( 1992 ) …
Tùy bút Ai đã đặt tên cho dòng sông ? được tác giả viết tại Huế tháng 1 – 1981, in trong tập kí cùng tên. Đoạn trích nằm ở phần đầu của thiên tùy bút này .
Đặc điểm của thể văn tùy bút là rất là lãng mạn, bay bổng, ngẫu hứng, không tuân theo một quy phạm ngặt nghèo nào. Nhân vật chính của tùy bút là cái tôi của tác giả. Vì thế, muốn hiểu bài văn, người đọc cần phải thấy được cái tôi của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Đó là một cái tôi tài hoa với vốn văn hóa truyền thống sâu rộng, tâm hồn nhạy cảm, tinh xảo, mê hồn cái đẹp của cảnh vật và con người xứ Huế .
Bài kí miêu tả vẻ đẹp của sông Hương, lan rộng ra ra là xứ Huế xinh xắn và thơ mộng ; ca tụng lịch sử vẻ vang vẻ vang, bề dày văn hóa truyền thống của cố đô Huế và chiểu sâu tâm hồn người Huế. Thông qua đó bộc lộ lòng yêu nước, niềm tự hào của tác giả về non sống gấm vóc, về những giá trị niềm tin thiêng liêng và cao quý của dân tộc bản địa .
Bố cục đoạn trích gồm ba phần :
Phần thứ nhất : Từ đầu đến … dưới chân núi Kim Phụng : vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn .

Phần thứ hai: Tiếp theo đến… quê hương xứ sở: vẻ đẹp của sông Hương khi chảy qua đồng bằng, ngoại vi và thành phố Huế rồi đổ ra biển.
Phần còn lại: vẻ đẹp của sông Hương trong mối quan hệ với lịch sử dân tộc, với cuộc đời và thi ca.

Bằng sự quan sát tinh tế và năng lượng cảm nhận tinh xảo, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã phản ánh sinh động và mê hoặc vẻ đẹp muôn màu muôn vẻ của sông Hương ở thượng nguồn và hạ lưu. Hành trình của sông Hương từ thượng nguồn xuôi về biển là hành trình dài của tâm hồn xứ Huế, được tác giả miêu tả và bộc lộ ở nhiều cung bậc khác nhau : vừa mãnh liệt, sối nổi ; vừa sâu lắng, thiết tha ; vừa bình thản, trí tuệ .
Phần thứ nhất giống như khúc nhạc dạo đầu của bản trường ca về quê nhà quốc gia với những hình ảnh tuyệt đẹp để lại ấn tượng sâu đậm trong lòng người đọc. Tác giả so sánh sông Hương ở thượng nguồn như một bản trường ca của rừng già với tiết tấu hùng tráng, kinh hoàng : khi rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn, lúc mãnh liệt vượt qua ghềnh thác, khi cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực sâu, lúc êm ả dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng .
Tác giả phát hiện ra vẻ đẹp của sông Hương ở thượng nguồn tựa cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại với một bản lĩnh dũng mãnh, một tâm hồn tự do và trong sáng … Khi về đồng bằng, chính rừng già đá kìm hãm sức mạnh bản năng ở người con gái của mình. Từ đó, sông Hương nhanh gọn mang vẻ đẹp dịu dàng êm ả và trí tuệ, trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa truyền thống xứ sở. Nghệ thuật nhân hóa được sử dụng đắc địa và khai thác tối đa đã mang lại cho sông Hương một linh hồn giống như con người .
Theo tác giả, nếu chỉ mải mê nhìn ngắm khuôn mặt kinh thành Huế mà không chú ý quan tâm khám phá sông Hương từ nguồn cội thì người ta khó mà hiểu hết được thực chất của sông Hương và vẻ đẹp trong phần tâm hồn sâu thẳm của dòng sông mà chính nó đã không muốn thể hiện. Tác giả đã kín kẽ ý niệm rằng : muốn hiểu khá đầy đủ về một con người, một miền đất, rộng ra là một quốc gia, một dân tộc bản địa thì phải biết rõ về quá khứ ; nếu không thì chẳng khi nào hiểu đúng về hiện tại và xác lập đước tương lai .
Đoạn tả sông Hương chảy xuôi về đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế biểu lộ nét lịch sự, tài hoa trong lối hành văn của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Người đọc cảm nhận được sức hấp dẫn kì quặc toát lên từ hàng loạt động từ diễn đạt dòng chảy sôi động qua những địa điểm khác nhau của xứ Huế, gợi ra những liên tưởng kì thú : Phải nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến thức tỉnh người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng Châu Hóa đầy hoa dại. Nhưng ngay từ đầu vừa ra khỏi vùng núi, sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh bất thần, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó … Từ Tuần về đây, sông Hương vẫn đi trong dư vang của Trường Sơn, vượt qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trân để sắc nước trở nên xanh thẳm, và từ đó nó trôi đi giữa hai dãy đồi sừng sững như thành quách …Vừa can đảm và mạnh mẽ vừa dịu dàng êm ả, sông Hương mềm như tấm lụa khi chảy qua Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo ; có khi ánh lên những phản quang nhiều sắc tố sớm xanh, trưa vàng, chiều tím, dịu dàng êm ả lúc lượn qua những dãy đồi núi phía tây nam thành phố. Dòng sông mang vẻ đẹp trầm mặc khi chảy qua lăng tẩm, đền đài, là giấc ngủ nghìn năm của những vua chúa được phong kín trong lòng những rừng thông u tịch … để rồi sau đó bừng sáng khi gập tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà …
Phải là người con của Huế, gắn bó yêu thương máu thịt với Huế thì Hoàng Phủ Ngọc Tường mới viết được những câu văn đầy chất thơ và rưng rưng xúc cảm như vậy. Ở đoạn này, hai bút pháp kể và tả tích hợp thuần thục ; sự phối hợp hài hòa giữa sắc tố và âm thanh làm điển hình nổi bật vẻ đẹp của từng khúc sông Hương. Tác giả sử dụng khôn khéo, tài tình phép tu từ thường thấy trong thơ như so sánh tích hợp với nhân hóa, ẩn dụ … khiến đoạn văn giống như bài thơ trữ tình làm xao xuyến lòng người .
Hình như sông Hương vui vẻ hẳn lên giữa những biền bãi xanh lè của vùng ngoại ô Kim Long, kéo một nét thẳng thực yên tâm theo hướng tây nam – hướng đông bắc, phía đó, nơi cuối đường, nó đã nhìn thấy chiếc cầu trắng của thành phố in ngần trên nền trời, bé nhỏ như nhũng vành trăng non. Giáp mặt thành phố ở cồn Giã Viên, sông Hương uốn một cánh cung rất nhẹ sang đến Cồn Hến ; đường cong ấy làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “ vâng ” không nói ra của tình yêu .
Sông Hương giống sống Xen của Pa-ri, sống Đa-nuýp của Bu-đa-pét ở chỗ là đều chảy qua giữa lòng thành phố. Tác giả quan sát và cảm nhận sông Hương ở nhiều góc nhìn. Ở đoạn này, tác giả miêu tả vẻ đẹp của sông Hương từ góc nhìn văn hóa truyền thống. Bằng con mắt của họa sỹ, tác giả thấy những nhánh của sông Hương tạo ra những đường nét uyển chuyển, mềm mịn và mượt mà, tạo ra sự vẻ đạp cổ kính của cố đô : Đầu và cuối ngõ thành phố, những nhánh Sông Đào mang nước sông Hương tỏa đi khắp phố thị, với những cây đa, cây dừa cổ thụ tỏa vầng lá u sầm xuống những xóm thuyền xúm xít ; từ những nơi ấy, vẫn lập loè trong đêm sương những ánh lữa thuyền chài của một linh hồn mô tê xưa cũ mà không một thành phố văn minh nào còn nhìn thấy được .
Từ góc nhìn âm nhạc, tác giả cảm nhận sông Hương giống như điệu slow chậm rãi, sâu lắng, trữ tình : Lúc ấy, tôi nhớ lại con sông Hương của tôi, chợt thấy quý điệu chảy lặng lờ của nó khi ngang qua thành phố … Đấy là điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế, hoàn toàn có thể cảm nhận được bằng thị giác qua trăm nghìn ảnh hoa đăng bồng bềnh vào những đêm hội rằm tháng Bảy từ điện Hòn Chén trôi về, qua Huế bỗng ngập ngừng như muốn đi muốn ở, chao nhẹ trên mặt nước như những vấn vương của một nỗi lòng .
Các cụ thể về phong tục, tiệc tùng qua cảm quan nhạy bén của tác giả cũng trở thành họa, thành nhạc, thành tình, thành thơ. Những câu văn dài với nhịp điệu du dương, êm ái làm cho tâm hồn người đọc tràn trề cảm hứng bâng khuâng, xao xuyến. Với tác giả thì sông Hương là cội nguồn của dòng nhạc cung đình Huế, là xúc cảm của Nguyễn Du để viết Truyện Kiều :
Hình như trong khoảnh khắc chùng lại của sông nước ấy, sông Hương đã trở thành một người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya. Đã nhiều lần tôi tuyệt vọng khi nghe nhạc Huế giữa ban ngày, hoặc trên sân khấu nhà hát. Quả đúng như vậy, hàng loạt nền âm nhạc cổ xưa Huế đã được sinh thành trên mặt rước của dòng sông này, trong một khoang thuyền nào đó, giữa tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya. Nguyễn Du đã bao năm lênh đênh trên quãng sông này, với một phiến trăng sầu. Và từ đó, những bản đàn đã đi suốt đời Kiều. Tôi đã tận mắt chứng kiến một người nghệ nhân già, chơi đàn hết nửa thế kĩ, một buổi tối ngồi nghe con gái đọc Kiều : “ Trong như tiếng hạc bay qua – Đục như tiếng suối mới sa nửa vời … “. Đến câu ấy, người nghệ nhân chợt nhổm dậy vỗ đùi, chỉ vào trang sách Nguyễn Du mà thốt lên : “ Đó chính là Tứ đại cảnh ! ” .
Với cái nhìn đắm say của một nghệ sĩ, tác giả thấy sông Hương khi rời thành phố giống như người tình dịu dàng êm ả và chung thủy. Điều này được miêu tả bằng một phát hiện mê hoặc : … Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy hòn đảo cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố để lưu luyến ra đi giữa màu xanh tươi của tre trúc và của những vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ. Và rồi, như sực nhớ lại một điều gì chưa kịp nói, nó bất thần đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị xã Bao Vinh xưa cổ …
Cũng theo tác giả, khúc quanh rẽ ngoặt thật giật mình đó có một cái gì rất lạ với tự nhiên và rất giống con người, tựa như một nỗi vương vấn và có vẻ như còn có cả một chút ít lẳng lơ kín kẽ của tình yêu … Ra biển, sông Hương rất nhớ thành phố. Nỗi nhớ ấy đọng trong lời thề : “ Còn non, còn nước, còn dài, còn về, còn nhớ … ”. Lời thề ấy vang vọng khắp lưu vực sông Hương thành giọng hò dân gian ; ấy là tấm lòng người dân nơi Châu Hóa xưa mãi mãi chung tình với quê nhà xứ sở. Vẫn là so sánh tích hợp với nhân hóa ẩn dụ nhưng tác giả đã phát minh sáng tạo ra những hình ảnh đầy ấn tượng, đậm đà nét đẹp văn hóa truyền thống xứ Huế .
Trong mối quan hệ với lịch sử dân tộc dân tộc bản địa, sông Hương mang vẻ đẹp của một bản hùng ca chiến trận ghi lại những vinh quang từ thuở còn là một dòng sông biên thùy xa xôi của quốc gia những vua Hùng, thuở nó mang tên là Linh Giang ( dòng sông thiêng ) trong sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi. Sông Hương là dòng sông viễn châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía Nam của Tổ quốc Đại Việt, Nó vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ vào thế kỉ mười tám ; nó sống hết lịch sử dân tộc bi tráng của thế kỉ mười chín với máu của những cuộc khởi nghĩa ; nó tận mắt chứng kiến thời đại mới với cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 và bao chiến công rung chuyển đất trời qua hai cuộc cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ xâm lược cửa dân tộc bản địa ta. Sông Hương là nhân chứng lịch sử dân tộc tận mắt chứng kiến mùa xuân Mậu Thân ( 1968 ), thời gian quân dân ta mở cuộc tổng tiến công vào sào huyệt Mĩ – ngụy và sông Hương cũng tận mắt chứng kiến tội ác diệt trừ của chúng so với những di sản văn hóa truyền thống, lịch sử vẻ vang trên đất Huế .
Sông Hương của Hoàng Phủ Ngọc Tường gắn bó với từng con người xứ Huế, là dòng sông của thời hạn ngân vang, của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh lè. Sông Hương không chỉ là bản hùng ca tấu lên bao chiến công trong lịch sử vẻ vang, mà còn là một nhân chứng nhẫn nại và kiên cường qua những thăng trầm của quốc gia. Tuy nhiên, điều làm ra vẻ đẹp giản dị và đơn giản mà khác thường của dòng sông là ở chỗ : Khi nghe lời gọi, nó biết cách tự hiến đời mình cho một chiến công, để rồi nó trở lại với cuộc sống thông thường, làm một người con gái êm ả dịu dàng của quốc gia .
Có lẽ chính điều đó đã làm cho sông Hương không khi nào tự lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ. Sông Hương gắn với cuộc sống những nghệ sĩ và thi ca. Vẻ đẹp của sông Hương hiện lên muôn màu muôn vẻ trong trí tưởng tượng nhiều mẫu mã của tác giả :
Có một dòng thi ca về sông Hương, và tôi hy vọng đã nhận xét một cách công minh về nó khi nói rằng dòng sông ấy không khi nào tự lặp lại mình trong cảm hứng của những nghệ sĩ. Mỗi nhà thơ đều có một mày mò riêng về nó : từ xanh lè thường ngày, nó bỗng thay màu thực giật mình, “ dòng sông trắng, lá cây xanh ” trong cái nhìn tinh xảo của Tản Đà, từ tha thướt mơ màng, nó chợt nhiên hùng tráng lên “ như kiếm dựng trời xanh ” trong khí phách của Cao Bá Quát ; từ nỗi quan hoài vạn cổ với bóng chiều bảng lảng trong hồn thơ Bà Huyện Thanh Quan, nó đột khởi thành sức mạnh Phục hồi của tâm hồn trong thơ Tố Hữu. Và ở đây, một lần nữa, sông Hương quả thực là Kiều, rất Kiều, trong cái nhìn thắm thiết tình người của tác giả Từ ấy .
Có thể nói nét rực rỡ làm ra sức mê hoặc đặc biệt quan trọng của đoạn van là tình yêu say đắm so với dòng sông được bộc lộ bằng kĩ năng của một cây bút giàu cảm hứng và trí tuệ, tổng hợp từ một vốn hiểu biết sâu rộng về văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc, địa lí, văn chương cùng một văn phong thanh nhã và tinh xảo .
Sông Hương đã sống những thế kỉ vinh quang với trách nhiệm lịch sử vẻ vang và thẩm mĩ của nó. Trong bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông ?, Hoàng Phủ Ngọc Tường khẳng định chắc chắn chân lí : vẻ đẹp huyền diệu của sông Hương là cội nguồn sinh ra vẻ đẹp của tâm hồn Huế. Trong cảm nhận tinh xảo và lãng mạn của tác giả, hàng loạt thủy trình của dòng sông tựa như một cuộc tìm kiêm có ý thức người tình nhân đích thực của người con gái trong một câu truyện tình yêu nhuốm màu cổ tích. Giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật của đoạn văn tăng lên qua từng cụ thể và sau cuối thì thăng hoa bằng câu truyện về một nhà thơ già :
Có một nhà thơ từ TP. Hà Nội đã đến đây, tóc bạc trắng, lặng ngắm dòng sông, ném mẩu thuốc lá xuống chân cầu, hỏi với trời, với đất, một câu thật bâng khuâng : Ai đã đặt tên cho dòng sông ?
Để rồi đến phần thứ ba của bài kí, tác giả lí giải tên dòng Hương Giang bằng lịch sử một thời đầy chất thơ :
Người làng Thành Trung có nghề trồng rau thơm. Ở đây có một lịch sử một thời kể rằng, vì yêu quý con sông xinh đẹp, nhân dân hai bờ sông Hương đã nấu nước của trăm loài hoa đổ xuống dòng sống cho làn nước thơm tho mãi mãi .
Ai đã đặt tên cho dòng sông ? Có lẽ lịch sử một thời trên đã giải đáp câu hỏi ấy chăng ?
Giai thoại đó khiến cho dòng sông vốn đã nên thơ càng thêm thơ mộng : Hương là hương thơm của ngàn hoa đổ xuống làm cho làn nước thơm tho mãi mãi. Thơm tự ngàn năm, thơm đến ngày này và mãi mãi về sau .

Cả bài kí toát lên vẻ đẹp diệu kì của sông Hương bởi trí tưởng tượng phong phú, bay bổng đầy sáng tạo và ngòi bút tài hoa của tác giả. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã nhìn sông Hương như một cô gái Huế, có lúc như là một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại, nhưng nói chung vẫn là một thiếu nữ tài hoa, dịu dàng mà sâu sắc, đa tình và kín đáo, lẳng lơ nhưng rất mực chung tình, khéo trang sức mà không lòe loẹt phô phang, giống như những cô dâu Huế ngày xưa kiêu sa trong sắc áo dài màu điều lục.

Bài bút kí Ai đã đặt tên cho dòng sông ? giúp tất cả chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp nên thơ, nên họa, nên nhạc của cảnh sắc vạn vật thiên nhiên xứ Huế, đặc biệt quan trọng là sông Hương ; thấy được bề dày lịch sử dân tộc, văn hóa truyền thống của Huế và những nét duyên dáng riêng của tâm hồn con người vùng đất cố đô này. Với một tâm hồn nghệ sĩ đa tình đa cảm, một vốn văn hóa truyền thống đa dạng và phong phú về Huế và trước hết với một tình cảm gắn bố thiết tha so với Huế, tác giả đã kêu gọi triệt để mọi tiềm năng văn hóa truyền thống cùng với vốn ngôn từ giàu sang của mình để diễn đạt vẻ đẹp và chất thơ của Huế, bộc lộ tập trung chuyên sâu nhất ở dòng sông Hương – một hình tượng sinh động của xứ Huế ngàn năm văn hiến .

Từ khóa tìm kiếm nhiều:

  • cảm nhận bài ai đã đặt tên cho dòng sông
  • https://thcsbevandan.edu.vn/cam-nhan-ve-dep-dong-song-huong-qua-bai-ai-da-dat-ten-cho-dong-song-cua-hoang-phu-ngoc-tuong html
  • cảm nhận về sông hương
  • cảm nhận vẻ đẹp sông hương

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *