Trong quá trình phân tích SPSS, kiểm định T-test giữ vai trò quan trọng, giúp bạn phân biệt sự khác nhau giữa hai nhóm mẫu nghiên cứu. Vậy hãy để Best4team giúp bạn tìm hiểu kiểm định T-test là gì, cách sử dụng và công thức ra sao. Hãy theo dõi ngay để có thêm cho mình nhiều kiến thức mới nhé.

1. Kiểm định t-test là gì?

Kiểm định t-test là đại lượng giúp kiểm tra sự khác biệt về giá trị trung bình của tổng thể với một giá trị cho trước, hoặc giữa hai tổng thể có sẵn.

Kiểm định t-test trong SPSS được chia thành 2 loại kiểm định chính

• Kiểm định độc lập: So sánh giá trị trung bình của hai nhóm hoặc điều kiện khác nhau
• Kiểm định theo cặp: So sánh giá trị trung bình của cùng một nhóm trong hai điều kiện khác nhau

2. Công thức kiểm định T Test

Kiểm định T-test trong SPSS và kiểm định T-test trong Excel đều có chung một công thức tính như sau:

Trong công thức kiểm định T-test được nêu ra ở trên có một số đại lượng được chú thích như dưới đây:

• x₁: Giá trị trung bình của mẫu 1
• x2: Giá trị trung bình của mẫu 2
• SE: Sai số chuẩn của sự khác biệt trong các trung bình

• S₁: Giá trị phương sai của mẫu 1
• S₂: Giá trị phương sai của mẫu 2
• n₁: Số giá trị quan sát của mẫu 1
• n₂: Số giá trị quan sát của mẫu 2

3. 3 loại kiểm định T-Test

Trong SPSS, kiểm định T-test được chia thành 3 loại cụ thể như sau:

3.1 Kiểm định One-Sample T-Test

Khái niệm: Là kiểm định so sánh giá trị trung bình của một tổng thể với một giá trị cụ thể nào đó.

Ví dụ: Điểm trung bình cả năm của lớp 12A là cao hơn, thấp hơn hay bằng 8 điểm

3.2. Kiểm định Independent-Samples T-Test

Khái niệm: Là kiểm định xem xét có tồn tại sự khác biệt có ý nghĩa giữa hai nhóm thống kê nghiên cứu hay không

Ví dụ: Thực hiện một nghiên cứu giữa đối tượng khách hàng nam và khách hàng nữ khi mua sắm tại siêu thị, nhóm nào có mức độ hài lòng cao hơn.

3.3. Kiểm định Paired-Sample T-Test

Khái niệm: Là kiểm định nhằm so sánh sự biến đổi của từng cặp giá trị trước và sau khi có một tác động gì đó xem chúng có sự khác biệt gì hay không

Ví dụ: Ban giám hiệu nhà trường thực hiện cải tiến công nghệ, yêu cầu giáo viên giảng dạy sử dụng 100% micro. Do đó, ban giám hiệu tiến hành cuộc khảo sát để thử nghiệm sự khác biệt trong điểm số cuối kỳ của sinh viên giữa trước và sau khi thực hiện cuộc cải tiến này.

4. 3 cách chạy kiểm định T Test phổ biến hiện nay

Sau đây Best4team sẽ chia sẻ đến bạn top 3 cách chạy kiểm định T-test phổ biến nhất và áp dụng nhiều nhất hiện nay. Tham khảo ngay

4.1. Kiểm định t-test trong SPSS

Để tiến hành chạy kiểm định T-test trong SPSS, bạn thực hiện qua 4 bước sau thông qua ví dụ sau:

Một cuộc khảo sát kiểm tra từng người tham gia về một chỉ số trầm cảm cụ thể, trong đó bất kỳ ai đạt được điểm 4,0 đều được coi là có mức độ trầm cảm ‘bình thường’. Ta xem xét kiểm tra xe nhóm người tham gia khảo sát này có kết quả đại diện cho dân số bình thường hay không?

Bước 1: Chọn Analyze -> Compare Means -> One Sample T-test

Bước 2: Di chuyển toàn bộ các biến sử dụng trong phân tích sau khu vực Test Variable(s) bằng cách nhấn mũi tên ở giữa. Nhập giá trị 4 tại ô Test Value

Bước 3: Chọn tùy chọn Options, sau đó nhập độ tin cậy 95 và bấm Continue. Sau khi trở về cửa sổ ban đầu, nhấn OK để thực hiện phân tích. 

Bước 4: Đọc kết quả phân tích

Theo đó, giá trị bạn cần chú ý trong bảng kết quả này là giá trị Sig. = 0.000 < 0.05 do đó giả thiết ban đầu bị bác bỏ, tức là tồn tại sự khác biệt giữa trung bình tổng thể ước lượng mẫu và trung bình tổng thể so sánh có ý nghĩa thống kê.. 

4.2.  Kiểm định t-test trong excel

Để tiến hành chạy kiểm định T-test trong Excel, bạn thực hiện qua 3 bước sau thông qua ví dụ sau:

Một trường học tiến hành nghiên cứu về số giờ học trung bình giữa học sinh nam và học sinh nữ với giả thuyết ban đầu là không có sự khác nhau giữa 2 nhóm học sinh này. Để kiểm tra giả thuyết trên, chúng ta tiến hành thực hiện chạy kiểm định t-test trong excel.

Bước 1: Chọn Data -> Data Analysis -> t-Test: Two-Sample Assuming Equal Variances hoặc t-Test: Two-Sample Assuming Unequal Variances

Bước 2: Hộp thoại tùy chọn mới hiện ra, bạn chọn phạm vi chứa các mẫu cần phân tích cho Variable 1 Range và Variable 2 Range. Đặt mức Alpha = 0.05. Sau đó nhấn OK

Bước 3: Đọc kết quả phân tích

Theo kết quả chạy kiểm định t-test trong excel ta thấy giá trị P (T<=t) > 0.05 chứng tỏ không có sự khác biệt đáng kể giữa 2 mẫu so sánh. Điều này có nghĩa là không đủ thuyết phục để nói rằng con số trung bình của giờ học giữa học sinh nam và nữ khác nhau đáng kể.

4.3.  Kiểm định t-test trong stata

Để tiến hành chạy kiểm định T-test trong Stata, bạn thực hiện qua 4 bước sau thông qua ví dụ sau:

Một khảo sát tiến hành nghiên cứu Giá trị thu nhập trung bình của nam giới và thu nhập trung bình của nữ giới. Giả thuyết đặt ra là Thu nhập trung bình của nam giới và thu nhập trung bình của nữ giới không có sự khác biệt. Để kiểm định khẳng định trên, chúng ta tiến hành chạy kiểm định t-test trong Stata.

Bước 1: Tại ô lệnh Command, nhập 

Bước 2: Nhấn Enter, hệ thống tự động chạy và hiện ra kết quả trên màn hình

Bước 3: Đọc kết quả

Theo bảng kết quả trên, chúng ta cần chú ý đến giá trị Pr (|T| > |t|) = 0.0466 chứng tỏ tồn tại sự khác biệt giữa 2 nhóm mẫu nghiên cứu. Điều này có nghĩa là Thu nhập trung bình của nam và thu nhập trung bình của nữ có sự khác biệt nhau.

5. Ý nghĩa của kiểm định T Test trong thực tế

Kiểm định T-test được sử dụng để phân tích và kiểm tra sự khác biệt giữa các mẫu nghiên cứu, từ đó nắm bắt được kết quả để thuận lợi cho các ứng dụng khác trong tương lai, ví dụ như:

• Kiểm tra các quy trình sản xuất
• Lập kế hoạch chiến lược tiếp thị
• Thử nghiệm lâm sàng
• Thử nghiệm Hiệu quả của sản phẩm/dịch vụ
• Thử nghiệm Chiến lược Giảng dạy
• Xác minh Giả định liên quan đến Trí thông minh AI, Big Data…

Các công thức, hướng dẫn cách làm cùng ý nghĩa về kiểm định T-test là gì đều được chia sẻ đến bạn. Hy vọng bạn đọc đã có cho mình những kiến thức và kỹ năng cần thiết để hoàn thiện phần kết quả nghiên cứu của mình.