Theo dõi Massageishealthy trên Google News

“Ở đây sương khói mờ nhân ảnh ai biết tình ai có đậm đà” là 2 câu cuối trong bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của nhà thơ Hàn Mạc Tử. Tiêu đề bài thơ có nơi ghi là Đây thôn Vĩ Giạ, hay Ở đây thôn Vĩ Giạ. Bài thơ đã được nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu phổ nhạc thành bài hát cùng tên.

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh ai biết tình ai có đậm đà – Đây thôn Vĩ Dạ – Hàn Mặc Tử

Sao anh không về chơi thôn Vĩ

Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá, xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền .
Gió theo lối gió, mây đường mây
Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?
Mơ khách đường xa, khách đường xa
Áo em trắng quá nhìn không ra
Ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
HÀN MẶC TỬ

Lời bình của ĐỖ TRỌNG KHƠI

Bài thơ “ Đây thôn Vĩ Dạ ” mang cấu trúc một dạng thức khoảng trống, thời hạn với sự hoạt động nhiều độc lạ và không đồng điệu. Về thời hạn đó là sự hoạt động của một ngày, từ sáng tới chiều đúng quy trình. Về khoảng trống thì hình dạng thơ luôn tạo ra những quãng nhảy lớn, bất thần .
Hình sắc vạn vật thiên nhiên ngay ở những câu thơ mở bài là cảnh một buổi sáng hiện ra rất đẹp, một vẻ đẹp thơ mộng, yên bình, yên bình :
Sao anh không về chơi thôn Vĩ
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền …
Cảnh ấy là khung cảnh thôn quê đơn cử, thân mật, không có gì lạ lẫm. Nhưng sang khổ 2, sự độc lạ đã bất ngờ đột ngột xảy ra. Cũng là hình ảnh dòng nước – bến sông mà cách biệt với nhau, có vẻ như cảnh sự này đã được ém giấu tiếp dẫn kín kẽ từ hình ảnh “ vườn ai mướt quá xanh như ngọc ”, đây chính là điểm khởi đầu cho những “ thi ảnh ” tiếp theo được hiện ra với hình sắc vừa tiêu sơ, xa vời mà lộng lẫy : “ Gió theo lối gió, mây đường mây / Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay / Thuyền ai đậu bến sông trăng đó / Có chở trăng về kịp tối nay ? ” .

Khởi đầu từ những gì thân thiện thôn quê, đến “ Thuyền ai đậu bến sông trăng đó ” nét họa đã là cảnh thiên giới xa xôi, khó hội gặp nơi bến sông quê với “ dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay ” … Câu hỏi như một lời cảm thán “ có chở trăng về ” đầy xa vắng, cho nên vì thế mới bất chợt cất lên .
Kết bài, hình sắc vạn vật thiên nhiên nơi thôn Vĩ mang buổi chiều êm đềm, bình dị trong sương khói, ảo mờ dần trở lại : “ Mơ khách đường xa khách đường xa / Áo em trắng quá nhìn không ra / Ở đây sương khói mờ nhân ảnh / Ai biết tình ai có đậm đà ? ” .
Vẻ vạn vật thiên nhiên thì tăng trưởng từ nét đẹp trong sáng, ngời tỏ “ vườn ai mướt quá xanh như ngọc ”, tới vẻ “ ở đây sương khói mờ nhân ảnh ” mờ ảo, nhòe lẫn ; và về hình ảnh con người, chủ thể của cảm hứng, thì từ một khuôn mặt vạm vỡ, vuông vức rõ nét, giàu nam tính mạnh mẽ “ lá trúc che ngang mặt chữ điền ”, đến kết cục “ áo em trắng quá nhìn không ra ”, cũng đã có điểm cách bức, ngậm ngùi, hư ảo .

Cảnh sắc khoảng trống một thôn trang cụ thể, là thôn Vĩ qua câu truyện tình yêu thơ mộng, xinh xắn nhưng còn nhiều cách trở, xa vợi, hư ảo khói sương, với những nét vẽ khi cận cảnh, lúc viễn cảnh, khi sáng rõ, lúc nhòe mờ chính là cách mà người thi sĩ tự thể hiện, trần tình về câu truyện tình yêu, cảnh sống cuộc sống mình say đắm và phức tạp huyền diệu .
Không gian trong “ Đây thôn Vĩ Dạ ” mở màn là một buổi sáng, với : “ Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên … ”, kết thúc là buổi chiều : “ Ở đây sương khói mờ nhân ảnh ”. Cái quy trình hoạt động của khoảng trống, thời hạn rõ là một quy trình hoạt động của một ngày đơn cử. Như trên đã trình diễn, không có gì độc lạ về nhịp điệu thời hạn .
Nhưng về hình sắc, nhịp chuyển khoảng trống thì lại mang năng lực gây đột biến, ngắt quãng, tạo ra sự cách biệt, thật khó định dạng, định lượng. Qua những miếng ghép vạn vật thiên nhiên đó cho thấy chứa đựng điều cách biệt, soi xét kỹ lại thấy một trật tự không gian-thời gian vẫn song hành hợp lô-gích trong sự hoạt động kết nối hữu cơ của một khung hình vạn vật thiên nhiên nơi thôn Vĩ .
Điều độc lạ ở hình sắc thơ này xuất sinh bởi “ biệt nhãn ” từ dự cảm một cuộc tình còn đấy sự cách biệt, độc lạ khó đồng điệu, đồng hiện, khó cùng nhau tới buổi viên thành. Một dạng thức khoảng trống thiên hà trong khoảng trống thẩm mỹ và nghệ thuật thơ ca .
Thơ văn minh thời nay có phe phái “ nghệ thuật và thẩm mỹ sắp xếp ”. Với “ Đây thôn Vĩ Dạ ”, Hàn Mặc Tử đã cho thấy một thẩm mỹ và nghệ thuật sắp xếp khoảng trống đầy biến ảo. Và đây thêm một dẫn chứng về điểm đặc biệt quan trọng riêng không liên quan gì đến nhau vượt thời hạn của thiên tài thơ Hàn Mặc Tử .

4.2 / 5 – ( 13 bầu chọn )