nội dung

Soạn bài Việt Bắc (Tố Hữu) – Phần 2: Tác phẩm

Soạn bài Việt Bắc – Phần 2: Tác phẩm

Bài giảng: Việt Bắc: phần 2: Tác phẩm – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Bố cục

– Phần 1 ( 20 câu đầu ) : Lời nhắn nhủ của người ở lại so với người ra đi- Phần 2 ( còn lại ) : Lời của người ra đi với nỗi nhớ Việt Bắc

Câu 1 (Trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

– Hoàn cảnh sáng tác bài thơ :

Quảng cáo

+ Sáng tác tháng 10 / 1954 nhân sự kiện quân ta đánh tan thực dân Pháp trong chiến dịch Điện Biên Phủ+ Các chiến sỹ rời chiến khi về thủ đô hà nội, từ đó thấy được tình cảm lưu luyến của nhân dân Việt Bắc dành cho chiến sỹ, Tố Hữu sáng tác ra bài thơ Việt Bắc này- Sắc thái tâm trạng của nhân vật trữ tình :+ Tâm trạng biểu lộ qua lời đối đáp+ Lưu luyến, bịn rịn giữa người đi – kẻ ở. Không khí ân tình của hồi tưởng, hoài niệm của ước vọng và tin cậy+ Lối đối đáp : cấu trúc quen thuộc trong ca dao, cách xưng hô mình – ta biểu lộ tình cảm sự hô ứng

Quảng cáo

Câu 2 (trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

Qua dòng hồi tưởng, vẻ đẹp của Việt Bắc hiện lên thân mật, nên thơ :- Vẻ đẹp trải dài theo thời hạn, khoảng trống khác nhau : sương sớm, nắng chiều, trăng khuya .+ Bức tranh tứ bình của Việt Bắc : ( mùa xuân : mơ nở trắng rừng / mùa đông : hoa chuối đỏ tươi / mùa hạ : ve kêu rừng phách đổ vàng / mùa thu : trăng gọi độc lập )- Thiên nhiên trở nên đẹp và hữu tình khi có sự gắn bó của con người :+ Thiên nhiên có sự khắc nghiệt riêng của núi rừng Tây Bắc+ Có những khoảnh khắc đẹp, thơ mộng+ Hình ảnh khó quên : khói nhà bếp, sương núi, cảm xúc bản mường bồng bềnh, mờ ảo trong sương

Quảng cáo

+ Âm thanh của nhịp sống yên bình, yên ả-> Thiên nhiên Việt Bắc là sự giao hòa bốn mùa hòa với không khí kháng chiến, khó khăn vất vả, gian nan nhưng sáng sủa, hào hùng+ Cảnh làng bản ấm cúng+ Cảnh chiến khu hoạt động và sinh hoạt+ Cảnh lãng mạn, ân tìnhb, Những hồi tưởng về con người Việt Bắc- Trong dòng hồi tưởng, nhà thơ nhớ tới con người Việt Bắc trên nền chung của núi rừng

   + Nhớ tới con người Tây Bắc gắn với những hoạt động sinh hoạt đặc trưng: cô em gái hái măng, người đan nón, người đi rừng, nhớ tiếng hát ân tình thủy chung

+ Cuộc sống kháng chiến khó khăn vất vả nhưng có sự sẻ chia, đồng cảm :

   Thương nhau chia củ sắn bùi

   Bát cơm sẻ nửa chăn sui đắp cùng

-> Tác giả nhớ tới tình cảm nghĩa tình, những ngày được đồng bào Tây Bắc che chở, đùm bọc dù đời sống khó khăn vất vả, gian nan

Câu 3 (trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

Khung cảnh Việt Bắc trong chiến đấu và vai trò của Việt Bắc trong cách mạng và kháng chiến được khắc họa sinh động mang âm hưởng của khúc tráng ca+ Cả dân tộc bản địa đồng lòng chống quân địch : miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai+ Dù trải qua nhiều thiếu thốn, khó khăn vất vả nhưng vẫn đầy sáng sủa, sôi sục : nguy hiểm đời vẫn ca vang núi đèo- Không khí chuẩn bị sẵn sàng cho chiến dịch khẩn trương, sôi sục, bộc lộ sức mạnh tổng hợpChiến thắng khẳng định chắc chắn sức mạnh và bản lĩnh kiên cường quyết thắng của dân tộc bản địa .- Nhấn mạnh vai trò, tầm quan trọng của Việt Bắc trong cách mạng và kháng chiến : Việt Bắc là quê nhà của cách mạng, đầu não của cuộc kháng chiến, nơi đặt niềm tin cậy và hy vọng của con người Nước Ta

Câu 4 (trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

Nghệ thuật đậm đà tính dân tộc bản địa của bài thơ- Sử dụng thể thơ lục bát – thể tơ dân tộc bản địa – nhẹ nhàng, sâu lắng, dễ đi vào lòng người- Hình ảnh thân thương, thân thiện với đời sống người dân : nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn, nhớ người mẹ nắng cháy sống lưng- Ngôn ngữ dân tộc bản địa : tiêu biểu vượt trội nhát là cặp đại từ xưng hô mình – ta phát minh sáng tạo trong thơ- Nhịp điệu, nhạc điệu dân tộc bản địa : khi nhẹ nhàng, thơ mộng, khi đằm thắm, ân tình, lúc mãnh mẽ, hùng tráng

Luyện tập

Bài 1 (trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

Cặp đại từ xưng hô mình – ta quen thuộc trong ca dao được tác giả đưa vào thơ một cách tự nhiên, ấm cúng- Tác giả cũng vận dụng tài tình cảm hứng dân dã, ngọt ngào, đằm thắm của ca dao, dân ca trong cặp từ mình – ta+ Có những trường hợp : mình chỉ những người cán bộ, ta chỉ người Việt Bắc ( Mình về mình có nhớ ta / Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng )+ Mình chỉ người Việt Bắc, ta chỉ người cán bộ ( Ta về mình có nhớ ta / Ta về ta nhớ những hoa cùng người )+ Trường hợp mình chỉ cả người cán bộ và người Việt Bắc ( chữ mình thứ ba trong câu, mình đi mình lại nhớ mình )- Ý nghĩa của cặp đại từ xưng hô mình – ta :+ Mang lại cho bài thơ phong vị ca dao, tính dân tộc bản địa đậm đà và một giọng điệu tâm tình, chân thành, sâu lắng+ Góp phần làm cho tình cảm giữa người ở lại với người ra đi, giữa cán bộ và nhân dân vùng kháng chiến trở nên khăng khít, sâu nặng

Bài 2 (trang 114 sgk ngữ văn 12 tập 1)

Phân tích đoạn về vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc :- Lời đoạn thơ như khúc hát ân tình, tha thiết về Việt Bắc, quê nhà cách mạng trong thời kháng chiến- Bên cạnh bức tranh đậm chất sử thi về đời sống đời thường thân mật, tình cảm của người lính cách mạng là vẻ đẹp của tự nhiên+ Bức tranh tứ bình về Việt Bắc được tái hiện đạt tới sự tinh xảo+ Bức tranh mùa xuân ấm cúng, rực rỡ tỏa nắng : hoa chuối đỏ tươi+ Mùa xuân với gam màu trắng của hoa mơ, hoa mận gợi lên cảnh núi rừng tràn trề sức xuân, sự tinh khiết+ Bức tranh mùa hè với màu vàng rực rỡ của rừng cây vào thu, hòa quyện với âm thanh tiếng ve kêu nét đặc trưng mùa hè+ Hình ảnh con người điển hình nổi bật giữa khoảng trống núi rừng càng khiến câu thơ trẻ nên ngọt ngào, thi vị hơn+ Với hình ảnh của những khung cảnh Việt Bắc Open trước mắt người đọc với tiếng hát của con người, sự hòa giải giữa cảnh và người tạo nên sự điển hình nổi bật cho nhau .+ Bức tranh thứ tư rừng thu Việt Bắc trở nên bát ngát, nhưng không hề lạnh lẽo bởi có tiếng hát hòa quyện với hình ảnh ánh trăng êm đềm, thanh thản- Việt Bắc được xem là sự tài hoa của Tố Hữu, nhà thơ biểu lộ sự tinh xảo của mình bởi sự dẫn dắt của một điệu tâm hồn đầy tình nghĩa, bức tranh vạn vật thiên nhiên gắn liền với vẻ đẹp, tâm hồn của con người .

Bài giảng: Việt Bắc (Tiết 2) – Cô Vũ Phương Thảo (Giáo viên VietJack)

Xem thêm những bài Soạn văn lớp 12 ngắn gọn, hay khác :

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

Các loạt bài lớp 12 khác

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *