Tóm tắt Người lái đò sông đà hay, ngắn nhất (10 mẫu) – Ngữ văn lớp 12

Tóm tắt Người lái đò sông đà hay, ngắn nhất (10 mẫu)

Bài giảng: Người lái đò sông đà – Cô Nguyễn Ngọc Anh (Giáo viên VietJack)

Bản tóm tắt bài Người lái đò sông đà Ngữ văn lớp 12 gồm những bài tóm tắt ngắn gọn, hay nhất giúp học viên biết cách tóm tắt tác phẩm Người lái đò sông đà từ đó nắm được những nét chính về nội dung của văn bản để học tốt môn Ngữ văn lớp 12 .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 1

Quảng cáo

Câu chuyện vượt sông Đà đã được nhà văn kể lại bằng tổng thể niềm hứng khởi về sức mạnh con người thắng lợi vạn vật thiên nhiên, với toàn bộ kịch tính, cao trào để tôn vinh thẩm mỹ và nghệ thuật chinh phục thác đá sông Đà. Con sông Đà dữ với thần sông tướng đá bủa giăng thế trận vây lấy chiếc thuyền đơn độc được nhà văn miêu tả bằng ngôn từ đa dạng chủng loại của tiểu thuyết chương hồi như gợi cuộc phá vây của mãnh tướng Triệu Tử Long xông vào trận quân Tào Tháo, cạnh bên đó nhà văn có những dòng miêu tả chân dung bằng giọng văn rất hóm hỉnh của riêng mình : “ Mặt hòn đá nào trông cũng ngỗ ngược, hòn nào cũng nhăn nhúm méo mó hơn cả cái mặt nước chỗ này … ”. Cuộc cạnh tranh đối đầu giữa con người trên chiếc thuyền đơn độc với “ boongke chìm và pháo đài trang nghiêm nổi ” trong “ cuộc giáp lá cà có đá dàn trận địa sẵn ” có sức mê hoặc đặc biệt quan trọng. Có lẽ nhà văn đã tưởng tượng ra không khí của những hội vật truyền thống lịch sử khi miêu tả những cuộc đấu sức, đấu trí và đấu sự nhanh gọn giữa người và đá nước. Cuộc đấu có miếng, có mưu, ở đầu cuối phần thắng lợi thuộc về con người, bởi lẽ “ Ông đã thuộc quy luật phục kích của lũ đá nơi ải nước hiểm trở này ” .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 2

Người lái đò sông Đà kể về vạn vật thiên nhiên hùng vĩ nhất là còn sông Đà và hình ảnh người lái đò tài năng, dũng mãnh. Con sông Đà nổi tiếng hung tợn và vô cùng hiểm trở với những thác nước, đá ngầm, đá nổi, thạch trận được sắp xếp vô cùng nguy hại nhưng con sông Đà trở nên hiền hòa và có chất thơ hơn khi ngắm nhìn màu nước đổi khác theo mùa và mang đặc thù riêng. Trên nền của vạn vật thiên nhiên Open hình ảnh người lao động đó là người lái đò sông Đà những người thực thi nhiệm bảo chèo lái con thuyền vượt sông Đà. Ông lái đò khỏe mạnh, rắn chắc và có thừa sự dũng mãnh. Ông trong nghề đã nhiều năm và nắm vững sắp xếp bãi đá, con thác, thạch trận … mọi thứ đều lão ghi nhớ và nắm trong lòng bàn tay. Để chèo lái con thuyền vượt qua sông Đà thành công xuất sắc ông phải phối hợp kinh nghiệm tay nghề của bản thân và sự quả cảm, dũng mãnh. Sau khi trở về bến ông và những người bạn còn toát lên vẻ đẹp của sự tài hoa và khiêm nhường họ xem những thử thách vừa trải qua là những việc làm thường ngày .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 3

Quảng cáo

Tây Bắc có vạn vật thiên nhiên hùng vĩ được tô điểm bằng con sông Đà vừa kinh hoàng, hung tợn và đôi lúc lại thật nhẹ nhàng, yêu kiều và thơ mộng như một người con gái. Con sông Đà hung bạo và hùng vĩ bởi đá ở bờ sông “ dựng vách thành ”, lòng sông thắt lại như yếu hầu, vô số những điểm “ hút nước ” vô cùng nguy khốn cho thuyền bè. Chỉ cần vận động và di chuyển một quãng đường sẽ thấy vô số những khó khăn vất vả đó là đá nổi, đá chìm, sóng thác .. chuẩn bị sẵn sàng cản bước những con thuyền có dự tính vượt sông Đà. Sông Đà mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình nhất là nhìn từ xa dòng sông như mái tóc một người con gái, trong năm còn sống có nhiều sự biến hóa theo mùa, mỗi mùa lại có những vẻ đẹp riêng không liên quan gì đến nhau và độc lạ. Sông Đà hiện lên thật hung tợn và kinh hoàng nhưng thật nhẹ nhàng, thơ mộng. Trên nền vạn vật thiên nhiên to lớn hình tượng người lái đò người dân lao động đặc thù thân hình cao to, nước da rám nắng, thông thuộc trong nghề nghiệp của mình. Ông nắm chắc những qui luật dòng thác, từng vách đá, luồng nước, cửa sinh, cửa tử. Người lái đò sông Đà thứ nhất cần sự kinh nghiệm tay nghề trong nghề nghiệp và sự quả cảm, quả cảm, những người lái đò là những con người tài hoa, nhã nhặn trong đời sống, họ giúp những con thuyền vượt qua khó khăn vất vả từ vạn vật thiên nhiên và về bến bảo đảm an toàn .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 4

Người lái đò sông Đà kể lại hành trình dài tác giả có chuyến đi trong thực tiễn lên Tây Bắc để tìm kiếm “ chất vàng 10 ” của con người lao động nơi đây. Tác giả có dịp quan sát con sông Đà vừa kinh hoàng, hung tợn nhưng lại có những điểm nên thơ và trữ tình. Những điều kiện kèm theo vạn vật thiên nhiên khắc nghiệt khiến con sông Đà thật hung bạo nhưng vào những mùa khác nhau con sông lại dịu êm và hiền lành. Những con người tại đây nhất là ông lái đò trở thành những người am hiểu nhất, ông biết rõ mọi cách sắp xếp địa hình, đá, con thác … từ việc am hiểm tích hợp với sự dũng mãnh đã giúp ông chinh phục con sông Đà và đưa khách về bến bảo đảm an toàn. Người lái đò sông Đà là người lao động giỏi giang nhưng cũng thật tài hoa và bản lĩnh .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 5

Quảng cáo

Nhắc đến vạn vật thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ ta không hề không nhắc đến con sông Đà. Nó đã trở thành cảm hứng sáng tác để Nguyễn Tuân bộc lộ phong thái văn chương tài hoa, uyên bác của mình trong tác phâm “ Người lái đó sông Đà ”. Nổi bật lên trong đó là hai hình ảnh : sông Đà-đại diện của vạn vật thiên nhiên Tây Bắc và ông lái đò-đại diện cho con người. Con sông Đà được tác giả tập trung chuyên sâu miêu tả hiện lên với vẻ hung bạo và trữ tình. Trước hết, sông Đà với vẻ hung bạo, hùng vĩ được tái hiện từ những hình ảnh : cảnh đá bờ sông “ dựng vách thành ”, khúc sông hẹp bị đá chẹt như một cái “ yết hầu ”, quãng đường Hát Lóong, quãng mường Tà Vát với những cái hút nước chết người, những thác nước đang gào thét trong âm thanh gầm rú ghê sợ … nhưng cạnh bên đó con sông Đà cũng mang một vẻ đẹp trữ tình, êm ả dịu dàng, đằm thắm với dòng uốn lượn như mái tóc dài của người thiếu nữ kiều diễm. Nguyễn Tuân phát hiện ra sắc tố tươi đẹp, phong phú của dòng sông và cảnh vật ven bờ .
Vẻ hung bạo và trữ tình của dòng sông Đà được Nguyễn Tuân khắc họa rõ nét, sinh động để làm điển hình nổi bật lên hình tượng người lái đò sông Đà. Nhà văn đã khéo tưởng tượng ra cảnh chiến đấu ác liệt giữa con người và vạn vật thiên nhiên với một giọng văn tràn trề không khí trận mạc, hào hùng. Dù vạn vật thiên nhiên có hung bạo như quỷ dữ thì vẫn phải khuất phục trước lòng gan góc, trí tuệ và sự can trường của ông lão. Chiến thắng ấy là thắng lợi ý chí quyết tâm vượt qua thử thách gian khó trong đời sống. Chiến thắng của tài trí, sự hiểu biết và kinh nghiệm tay nghề của những người nhiều năm gắn bó với nghề sông nước. Tác phẩm đã ca tụng vẻ đẹp của người lao động bình dị nhưng góp thêm phần làm ra những thắng lợi của con người trong cuộc chiến đấu với vạn vật thiên nhiên. Người lái đò sông Đà đúng với cái chất vàng mười – “ thứ vàng đã được thử lửa ” trong tâm hồn những người lao động, góp sức bí mật cho quốc gia .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 6

Thiên nhiên Tây Bắc được tô điểm bởi con sông đà vừa hung bạo vừa trữ tình. Sông Đà có lúc êm ả dịu dàng như người phụ nữ kiều diễm. Nước sông Đà biến hóa theo mùa phản chiếu trời xuân nắng thu “ Mùa xuân dòn xanh ngọc bích, mùa thu lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa ”. Dọc theo sông Đà, có lắm thác nhiều ghềnh, có đá dựng vách thành, có đá tảng, đá hòn bày thế thạch trận, tạo nên cửa sinh cửa tử. Nổi bật trên bức tranh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ, đầy sức sống đó là hình ảnh ông lái đò sông Đà. Đó là một người mang vẻ đẹp trẻ khỏe của người dân lao động vùng sông nước với thân hình cao to, nước da rám nắng. Ông làm nghề lái đò đã nhiều năm, từng gắn bó với dòng sông Đà, hiểu được tính khí của nó. Ông thuộc nằm lòng từng con thác lớn, thác nhỏ, từng vách đá, luồng nước, từng cửa sinh, cửa tử do thế thạch trận tạo nên. Ông đã dùng kinh nghiệm tay nghề nghề nghiệp cộng với sự siêng năng gan góc đưa con thuyền vượt thác nước sông Đà đầy nguy khốn. Ông đã đưa nhiều chuyến hàng về xuôi bảo đảm an toàn để góp thêm phần vào đời sống .Sau khi vượt sông Đà, ông lái đò quay trở lại đời sống đời thường thanh thản của mình, ông neo thuyền chổ khúc sông bình lặng và nấu ống cơm lam, buôn chuyện về cá anh vũ cá dầm xanh .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 7

Dưới ngòi bút tài tình của Nguyễn Tuân, con sông Đà ở vùng Tây Bắc hiện lên với vẻ đẹp vừa hung bạo, kinh hoàng lại vừa thơ mộng, trữ tình. Từ thượng nguồn sông Đà đã mang vẻ kinh hoàng của đại ngàn : dựng đá vách thành, chỉ lúc đúng ngọ mới thấy mặt trời ; sóng đá kinh hoàng dàn thành những thạch trận xô nhau liên tục, kinh hoàng hơn trông Đà giang như sôi lên sùng sục, tiếng thác đá ở đây thì như ngàn con trâu mộng giữa rừng vầu, rừng tre nứa nổ lửa. Sông Đà mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình nhất là nhìn từ xa dòng sông tuôn như một áng tóc trữ tình, trong năm, sông Đà có nhiều sự biến hóa theo mùa, mỗi mùa lại có những vẻ đẹp riêng không liên quan gì đến nhau và độc lạ. Dọc hai bên bờ sông Đà có những bãi cỏ xanh non với những đàn hươu non đang gặm cỏ. Trong kháng chiến chống Pháp, Sông Đà là chuyến đường thủy để những cô lái đò Quỳnh Nhai luân chuyển lương thực cho kháng chiến. Sông Đà hiện lên thật hung tợn và kinh hoàng nhưng thật nhẹ nhàng, thơ mộng. Trên nền vạn vật thiên nhiên to lớn hình tượng người lái đò người dân lao động đặc thù thân hình cao to, nước da rám nắng, thông thuộc trong nghề nghiệp của mình. Ông nắm chắc những quy luật dòng thác, từng vách đá, luồng nước, cửa sinh, cửa tử. Người lái đò sông Đà thứ nhất cần sự kinh nghiệm tay nghề trong nghề nghiệp và sự quả cảm, quả cảm, những người lái đò là những con người tài hoa, nhã nhặn trong đời sống, họ giúp những con thuyền vượt qua khó khăn vất vả từ vạn vật thiên nhiên và về bến bảo đảm an toàn .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 8

Nhân một chuyến đi thực tiễn về miền Tây Bắc, nhà văn Nguyễn Tuân đã khắc họa vẻ đẹp của dòng sông Đà trong tập tùy bút Người lái đò sông Đà. Con sông Đà hiện lên trước hết là ở vẻ đẹp hung bạo, hùng vĩ. Ở thượng nguồn, con sông Đà hung bạo với cảnh vách đá hai bên sông dựng đứng như vách thành và ở quãng sông hẹp, mặt sông chỗ ấy chỉ lúc đúng ngọ mới có mặt trời. Dài hàng cây số nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm như khi nào cũng đòi nợ xuýt bất kể người lái đò sông Đà. Nước sông thở và kêu như cái cửa cống bị sặc … những cái giếng sâu nước ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi vào. Trên sông, đá và nước đã bày sẵn trận địa chỉ đợi có ai đi qua mà hạ gục. Tiếng nước nghe như là oán trách gì, rồi lại như là van xin, rồi lại như thể khiêu khích, giọng gằn mà chế nhạo. Vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình được miêu tả như một áng tóc trữ tình, đầu tóc, chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban, hoa gạo. Dọc hai bên bờ sông Đà có những bãi cỏ xanh non với những đàn hươu non đang gặm cỏ. Trong kháng chiến chống Pháp, Sông Đà là chuyến đường thủy để những cô lái đò Quỳnh Nhai luân chuyển lương thực cho kháng chiến. Thêm vào vẻ đẹp của bài tùy bút là hình ảnh người lái đò già khoảng chừng hơn 70 tuổi với sự dẻo dai, quả cảm, can đảm và mạnh mẽ đã khuất phục được vẻ đẹp hung bạo của dòng sông và cảm nhận toàn vẹn nét thơ mộng của Đà giang .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 9

Ông bạn thơ của Lí Bạch ra đi vào cái thời tiết hoa khói ấy có thấy dồn lên trong từng thớ thịt chất men xuân không thì chưa rõ, nhưng ở tác giả đoạn văn này thì ông như trộn lẫn người mình vào đám hội xuân của chuồn chuồn, bươm bướm, của nắng giòn tan trên sông, của đá ngầm xanh vọt lên mặt nước như bạc rơi thoi, của đàn hươu cúi đầu ngôn búp cỏ tranh đảm sương đêm, của sông Đà thơ mộng theo hồn Tản Đà “ Dải sông Đà bọt nước lênh đênh – Bao nhiêu cảnh bấy nhiêu tình ” và của cả những nương ngô mới nhú lên mấy lá ngô non đầu mùa … Trong tùy bút Người lái đò sông Đà, nhà văn Nguyễn Tuân đã tự coi mình là người ” đi tìm cái thứ vàng của sắc tố sông núi Tây Bắc … vui tươi và vững chắc “. Trước Cách mạng, Nguyễn Tuân chán ghét, quay sống lưng với xã hội. Ông tìm nụ cười trong “ giang hồ xê dịch ” để khỏa lấp nỗi đơn độc. Ông dựng lại vẻ đẹp xưa cũ của một thời còn vang bóng để tôn kính tôn thờ. Sau Cách mạng, nhà văn tài hoa ấy gắn bó với Tổ quốc, với nhân dân. Ông đi nhiều nhưng là đi để tìm hiểu và khám phá mày mò, để ngợi ca. Với tùy bút Người lái đò sông Đà, Nguyễn Tuân đã đem tài hoa, vốn hiểu biết lịch sự phong phú của mình để ngợi ca thứ “ vàng mười ” của sông nước Tây Bắc là con sông Đà “ hung bạo và trữ tình ”, của con người là “ tay lái ra hoa ” của ông lái đò sông Đà .

Tóm tắt Người lái đò sông đà – Mẫu 10

Thiên nhiên Tây Bắc được tô điểm bởi con sông đà vừa hung bạo vừa trữ tình. Sông Đà có lúc dịu dàng êm ả như người phụ nữ kiều diễm. Nước sông Đà đổi khác theo mùa phản chiếu trời xuân nắng thu ” Mùa xuân dòn xanh ngọc bích, mùa thu lừ lừ chín đỏ như da mặt người bầm đi vì rượu bữa “. Dọc theo sông Đà, có lắm thác nhiều ghềnh, có đá dựng vách thành, có đá tảng, đá hòn bày thế thạch trận, tạo nên cửa sinh cửa tử. Nổi bật trên bức tranh vạn vật thiên nhiên hùng vĩ, đầy sức sống đó là hình ảnh ông lái đò sông Đà. Đó là một người mang vẻ đẹp khỏe mạnh của người dân lao động vùng sông nước với thân hình cao to, nước da rám nắng. Ông làm nghề lái đò đã nhiều năm, từng gắn bó với dòng sông Đà, hiểu được tính khí của nó. Ông thuộc nằm lòng từng con thác lớn, thác nhỏ, từng vách đá, luồng nước, từng cửa sinh, cửa tử do thế thạch trận tạo nên. Ông đã dùng kinh nghiệm tay nghề nghề nghiệp cộng với sự chịu khó quả cảm đưa con thuyền vượt thác nước sông Đà đầy nguy khốn. Ông đã đưa nhiều chuyến hàng về xuôi bảo đảm an toàn để góp thêm phần vào đời sống .

Tác giả tác phẩm Người lái đò sông đà

A. Nội dung tác phẩm

Tây Bắc có vạn vật thiên nhiên hùng vĩ được tô điểm bằng con sông Đà vừa kinh hoàng, hung tợn và nhiều lúc lại thật nhẹ nhàng, yêu kiều và thơ mộng như một người con gái. Con sông Đà hung bạo và hùng vĩ bởi đá ở bờ sông “ dựng vách thành ”, lòng sông thắt lại như yếu hầu, vô số những điểm “ hút nước ” vô cùng nguy hại cho thuyền bè. Chỉ cần chuyển dời một quãng đường sẽ thấy vô số những khó khăn vất vả đó là đá nổi, đá chìm, sóng thác .. chuẩn bị sẵn sàng cản bước những con thuyền có dự tính vượt sông Đà. Sông Đà mang vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình nhất là nhìn từ xa dòng sông như mái tóc một người con gái, trong năm còn sống có nhiều sự biến hóa theo mùa, mỗi mùa lại có những vẻ đẹp riêng không liên quan gì đến nhau và độc lạ. Sông Đà hiện lên thật hung tợn và kinh hoàng nhưng thật nhẹ nhàng, thơ mộng. Trên nền vạn vật thiên nhiên to lớn hình tượng người lái đò người dân lao động đặc thù thân hình cao to, nước da rám nắng, thông thuộc trong nghề nghiệp của mình. Ông nắm chắc những qui luật dòng thác, từng vách đá, luồng nước, cửa sinh, cửa tử. Người lái đò sông Đà thứ nhất cần sự kinh nghiệm tay nghề trong nghề nghiệp và sự gan góc, quả cảm, những người lái đò là những con người tài hoa, nhã nhặn trong đời sống, họ giúp những con thuyền vượt qua khó khăn vất vả từ vạn vật thiên nhiên và về bến bảo đảm an toàn .

B. Đôi nét về tác phẩm

1. Tác giả

– Tên : Nguyễn Tuân ( 1910 – 1987 ) .
– Quê quán : TP.HN .
– Quá trình hoạt động giải trí văn học, kháng chiến .
+ Sau khi học hết bậc thành chung, ông viết văn và làm báo .
+ Cách mạng tháng Tám thành công xuất sắc, ông đến với cách mạng, tự nguyện dùng ngòi bút của mình để ship hàng cuộc kháng chiến .
+ Từ năm 1948 đến năm 1968, ông là Tổng thư kí Hội Nhà văn Nước Ta .
+ Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp. Ông có vị trí to lớn và vai trò không nhỏ so với nền văn học Nước Ta .
+ Năm 1996, ông được nhà nước Tặng Kèm phần thưởng Hồ Chí Minh về văn học thẩm mỹ và nghệ thuật .
– Phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật : phong thái thẩm mỹ và nghệ thuật của Nguyễn Tuân có sự đổi khác trong những sáng tác ở thời kì trước và sau cách mạng tháng Tám song hoàn toàn có thể thấy những điểm đồng điệu sau :
+ Phong cách của Nguyễn Tuân hoàn toàn có thể tóm gọn trong một chữ “ ngông ”, trong mỗi trang viết của mình, Nguyễn Tuân luôn muốn bộc lộ sự tài hoa, uyên bác của bản thân. Chất tài hoa uyên bác của Nguyễn Tuân được biểu lộ :
• • Khám phá, phát hiện sự vật ở phương diện thẩm mĩ

•• Nhìn con người ở phương diện tài hoa, nghệ sĩ

• • Vận dụng tri thức, vốn hiểu biết trên nhiều nghành khác nhau để tạo dựng hình tượng
+ Ông là nhà văn của những tính cách độc lạ, của những tình cảm, cảm xúc mãnh liệt, của những phong thái tuyệt mĩ, …
+ Kho từ vựng đa dạng và phong phú, tổ chức triển khai câu văn xuôi đầy giá trị tạo hình, có nhạc điệu trầm bổng, có phối âm, phối thanh linh hoạt, tài ba …
– Tác phẩm chính : Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Thiều quê nhà, Sông Đà, TP. Hà Nội ta đánh Mĩ giỏi …

2. Tác phẩm

a, Hoàn cảnh sáng tác:

+ Tác phẩm là hiệu quả của chuyến đi miền Bắc vừa thỏa mãn nhu cầu thú phiêu lãng vừa để tìm kiếm vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên và chất vàng mười đã qua thử lửa trong tâm hồn của những con người lao động và chiến đấu trên miền sông núi hùng vĩ và thơ mộng đó .
+ Người lái đò sông Đà là bài tùy bút được in trong tập Sông Đà ( 1960 ) .

b, Bố cục: 

– Phần 1 ( từ đầu đến gậy đánh phèn ) : Sự kinh hoàng, hung bạo của sông Đà .
– Phần 2 ( tiếp đến dòng nước sông Đà ) : Cuộc sống con người trên sông Đà, hình tượng người lái đò .
– Phần 3 ( còn lại ) : Vẻ hiền hòa, trữ tình của sông Đà .

c, Thể loại: Tùy bút

d, Ngôi kể: Thứ 3

e, Giá trị nội dung

“ Người lái đò sông Đà ” là một áng văn đẹp được tạo ra sự từ tình yêu quốc gia say đắm, thiết tha của một con người muốn dùng văn chương để ca tụng vẻ đẹp vừa kì vĩ, hào hùng, vừa trữ tình, thơ mộng của vạn vật thiên nhiên và nhất là của con người lao động bình dị ở miền Tây Bắc .

f, Giá trị nghệ thuật

Tác phẩm đã biểu lộ rõ phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ của Nguyễn Tuân. Nét tài hoa bộc lộ qua ngôn từ, hình ảnh, câu văn phát minh sáng tạo mới mẻ và lạ mắt, vốn từ vựng đa dạng chủng loại, ngôn từ đúng mực …

C. Đọc hiểu văn bản

a. Hình tượng con sông Đà

– Lời đề từ : Khẳng định vẻ đẹp và sự độc lạ của sông Đà. Trên trang văn Nguyễn Tuân, sông Đà đại diện thay mặt cho vạn vật thiên nhiên Tây Bắc và là một sinh thể có hồn, sôi động, có tính cách, có tâm hồn, vừa hùng vĩ hung bạo vừa thơ mộng, trữ tình .
* Sông Đà hùng vĩ, kinh hoàng với tính cách hung bạo :
– Vách đá dựng đứng, kì vĩ : cảnh đá bờ sông dựng vách thành … sang bờ kia .
– Ghềnh Hát Loóng hung ác : nước xô đá, đá xô sóng … dễ lật ngửa bụng thuyền ra .
– Hút nước vừa trang trọng vừa kinh hoàng : như cái giếng bê tông … ặc ặc lên như vừa rót dầu sôi .
– Thác đá : nghe như là oán trách … cháy bùng bùng, đá thác từ ngàn năm vẫn mai phục hết trong lòng sông … ngỗ ngược, bệ vệ oai phong, hất hàm hiếu chiến .
– Sông Đà sắp xếp thạch trận trùng trùng điệp điệp, đòi tóm lấy mọi con thuyền qua sông .
* Vẻ đẹp thơ mộng và tính cách trữ tình :
– Hình dáng dòng sông thướt tha : như cái dây thừng, như mái tóc tuôn dài …
– Màu nước đổi khác theo mùa : xanh ngọc bích, lừ lừ chín đỏ .
– Sông Đà quyến rũ, mang vẻ đẹp đa chiều : như cố nhân, như Đường thi, …
– Vẻ đẹp đôi bờ : êm ả dịu dàng, nguyên sơ, tràn trề sức sống ( cỏ cây, những con vật lành, đàn cá … )
=> Nghệ thuật xây dựng hình tượng sông Đà : ngôn từ điêu luyện, giàu chất tạo hình ; so sánh, liên tưởng độc lạ, táo bạo ; tiếp cận con sông dưới phương diện cái đẹp, cái tôi trữ tình dạt dào cảm hứng ; vận dụng tri thức của nhiều nghành nghề dịch vụ ; giọng điệu phóng khoáng .
=> Ý nghĩa của hình tượng sông Đà : đại diện thay mặt cho vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên Tây Bắc, đóng vai trò như bức phông nền kì vĩ, làm điển hình nổi bật tài nghệ chèo đò, vượt thác của ông đò .

b. Hình tượng người lái đò sông Đà.

* Vẻ đẹp bình dị của người dân lao động :
– Ông lái đò sinh ra đã gắn bó với dòng sông Đà. Tuổi ngoài 70 nhưng thân hình vạm vỡ như chất sừng mun, giọng nói vẫn khỏe, cặp mắt vẫn tinh tường. Có thể nói ông lái đò là con người của sông nước .
– Ông là người hiểu biết sâu rộng về dòng sông :
+ Đó là một người lái đò lão luyện : “ Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần … ” trong thời hạn hơn chục năm làm cái nghề đầy nguy hại và gian nan này .
+ Ông hiểu biết sâu rộng và rất thành thạo, thành thạo đến mức sông Đà “ so với ông lái đò ấy, như một trường thiên anh hùng ca mà ông đã thuộc đến cả cái chấm than, chấm câu và những đoạn xuống dòng. Trên dòng sông Đà, ông xuôi, ông ngược hơn một trăm lần rồi, chỉnh tay giữ lái độ sáu chục lần … Cho nên ông hoàn toàn có thể bằng cách lấy mắt mà nhớ tỉ mỉ như đóng đanh vào lòng toàn bộ những luồng nước của tổng thể những con thác hiểm trở. ”
+ Ông có trình độ lái đò rất là điêu luyện và là vị chỉ huy dày dạn kinh nghiệm tay nghề. Giờ đây khi đã rời xa nghề chèo đò nhưng ông vẫn hoài niệm về những ngày tháng gian truân mà vui tươi đó .
* Là một người nghệ sĩ tài hoa :
– Thủy quái sông Đà : có diện mạo và tâm địa một thứ quân địch số 1, nguy khốn và hung bạo, đầy cạm bẫy với những ghềnh, thác, hút nước, sóng nước, với thạch trận trùng điệp, đầy luồng chết chầu chực nuốt chửng, đập tan con thuyền .
– Người lái đò bước vào cuộc vượt thác giống như vị chỉ huy bước vào trận đánh. Phải đặt nhân vật vào trong thiên nhiên và môi trường chiến trận mới hoàn toàn có thể thể hiện hết phẩm chất của người lái đò :
+ Ông đò vượt trùng vây thứ nhất : Đá thác hiếu chiến ( bệ vệ oai phong, hất hàm ), nước thác làm thanh viện ùa vào đòi bẻ cán chèo, đội thuyền, túm lấy thắt lưng, bóp chặt hạ bộ, ông cố nén vết thương, kẹp chặt cuống lái, tiếng chỉ huy vẫn ngắn gọn tỉnh táo .
+ Ông đò vượt trùng vây thứ hai : trùng vây thứ 2 tăng thêm cửa tử để đánh lừa con thuyền, cửa sinh bị sắp xếp lệch đi, ông đò biến hóa giải pháp, cưỡi lên thác sông Đà, lái miết một đường chéo, rảo bơi chèo lên … sấn lên chặt đôi ra để mở đường vào cửa sinh .
+ Ông đò vượt qua trùng vây thứ ba : vòng 3 bên phải, bên trái đều là luồng chết, luồng sống ở giữa bọn đá hậu vệ, ông đò phóng thẳng thuyền, chọc thủng cửa giữa .. lượn được .
=> Ông đò là người anh hùng, người nghệ sĩ trong việc làm chèo đò, vượt thác. Ông đại diện thay mặt cho con người Tây Bắc và là chất vàng mười của quốc gia ta .

c, Nghệ thuật:

– Nhân hóa
– Liệt kê
– Vốn từ phong phú và đa dạng

D. Sơ đồ tư duy

Để học tốt bài học Người lái đò sông đà lớp 12 hay khác:

Xem thêm những bài soạn văn lớp 12 hay khác :

Ngân hàng trắc nghiệm miễn phí ôn thi THPT Quốc Gia tại khoahoc.vietjack.com

nguoi-lai-do-song-da.jsp
Các loạt bài lớp 12 khác

Source: https://thcsbevandan.edu.vn
Category : Phương pháp học tập